Beyinde damar tıkanıklığı felç gibi ciddi sağlık problemlerine ve hayati tehlike oluşturabilecek durumlara sebep olabilmektedir. Bu nedenle erken tanı ve tedavi ciddi önem taşımaktadır. Hipertansiyon, damar sertliği (ateroskleroz), diyabet ve obezite gibi hastalıklar damar tıkanıklığı için önemli risk faktörleridir.
Beyinde Damar Tıkanıklığı Nedir?
Damar tıkanıklığının beyinde meydana gelmesi durumudur. Kalp ve beyinde meydana gelen damar tıkanıklıkları ciddi komplikasyonlara yol açabilmekte, hayati risk oluşturabilmektedir. Beyinde damar tıkanıklığı damarın damar sertliği ya da pıhtı gibi sebeplerle tıkanması durumudur.
Ateroskleroz adı verilen damar sertliğine bağlı olarak damar içinde plak birikimi oluşur. Bu birikim damarları daraltarak beyne giden kan akışını azaltabilmektedir. Beyne giden kan akışının azalması da inmeye sebep olabilmektedir. Bu durum farklı şekillerde meydana gelebilir. Bunlar;
Plak birikimi damarı büyük ölçüde daraltır. Kan akışı azalır ve damarda tamamen tıkanma oluşur.
Plak, damar duvarına hasar vererek damarda pıhtı oluşmasına sebep olur.
Plak yırtılıp parçalanarak küçük damarları tıkayabilir.
Beyinde Damar Tıkanıklığı Belirtileri
Geçici iskemik atak ya da iskemik inmeye sebep olabilen şah damarı tıkanıklığında genellikle görülen ilk belirti birkaç dakika süren geçici görme kaybı olabilmektedir. Bununla birlikte uzuvlarda güçsüzlük, uyuşma, konuşma bozukluğu, tek bir kolda ya da bacakta titreme de atak sırasında ortaya çıkabilen diğer bulgulardır. Genel olarak belirtiler ise aşağıdaki şekilde sıralanabilir:
Beyin damarı tıkanıklığı beyin ile ilgili bir primer bir hastalığa bağlı gelişebileceği gibi başka sistem ve organlara ait farklı hastalıklar nedeniyle de oluşabilmektedir. Bu nedenle beyinde damar tıkanıklığı sebeplerini geniş bir yelpazede araştırmak gerekmektedir.
Beyinde damar tıkanıklığı gelişiminde bazı faktörler risk oluşturmaktadır. Bu risk faktörleri aşağıdaki gibidir:
İlerleyen yaş
Sigara kullanımı
Yüksek kan basıncı
Yüksek kan yağları
Çeşitli ilaçların kullanımı
Çeşitli hastalıklar
Radyasyona maruz kalma
Beyinde damar tıkanıklığına sebep olabilen başlıca durumlar ve hastalıklar aşağıdaki gibidir:
Beyin ve beyin damarı ile ilişkili çeşitli hastalıklar,
Ateroskleroz (damar sertliği)
Atardamar hastalıkları, anevrizma
Enfeksiyonlar
Travmalar
Tümörler
Kalp hastalıkları
Hematolojik hastalıklar (lösemi vb. kan hastalıkları)
Beyinde damar tıkanıklığı şüphesi oluştuğunda ilk başvurulan inceleme yöntemi kolay uygulanabilmesi, zararsız olması ve tekrar edilebilmesi nedeniyle Doppler Ultrasonografi olmaktadır. Doppler Ultrasonografi; damarın iç yapısı, plakların nitelik ve nicelik bakımından özelliği hakkında bilgiler verebilmektedir. Bunun yanı sıra Bilgisayarlı Tomografi (BT) ve Manyetik Rezonans (MR) da tanı için başvurulan diğer görüntüleme yöntemleridir.
Beyinde Damar Tıkanıklığı Tedavisi
Şah damarında daralma oranı %70’in üzerindeyse zaman kaybetmeden cerrahi yönteme başvurulması gerekir. Damarın açılması; Karotid Endarterektomi adı verilen bir ameliyat ya da stent takılması yolu ile gerçekleşebilir. Ancak tedavi için ilk 2 hafta kritiktir. Hasta felç geçirdikten sonra 2 hafta içerisinde operasyonun yapılması tedavide başarı sağlanabilmesi için çok önemlidir. Bu tedaviler için felcin hastada kalıcı bir hasar bırakmamış olması da oldukça önemlidir.
Daralmanın hastalığa sebep olmadığı ve erken teşhis edildiği durumlarda tedavi kararı birçok faktör değerlendirildikten sonra titizlikle verilmelidir. Bu noktada hastanın yaşı, cinsiyeti, hastalık öyküsü ve diğer hastalıkları birlikte değerlendirilmeli ve en uygun tedavi yöntemine detaylı incelemeler sonucunda karar verilmelidir.
Beyin Damarı Tıkanıklığını Önlemek için Öneriler
Bazı hastalıkları yaşam tarzı değişiklikleri ile kesin olarak önlemek mümkün olmayabilir. Ancak bu değişiklikler ile risk faktörleri en aza indirilebilmektedir:
Tütün ürünü kullanmayın.
Özellikle ileri yaşlarda doktor kontrollerinizi ihmal etmeyin.
Hipertansiyonunuz varsa kontrol altında tutmaya çalışın.
Kolesterol seviyenizi kontrol altında tutmaya çalışın.
Beslenme alışkanlıklarınızı gözden geçirin. Sağlıklı beslenme için gerekirse uzman desteği alın.
Kilo kontrolünüze dikkat edin. İdeal kiloda olmaya çalışın.
Size daha iyi bir deneyim sunabilmek için internet sitemizde çerezler kullanıyoruz. Detaylı bilgi almak için Çerez Politikası"nı ve Aydınlatma Metnimizi inceleyebilirsiniz
TR
EN
DE
