Güneş, insan vücudunda gerekli olan birçok gereksinimi karşılamaktadır. Vücudun gün içerisinde maruz kaldığı güneş ışınları bazı deri hastalıklarına iyi gelirken fazla maruz kalınan güneş ışınları vücuda zarar verebilir.
Güneş ışınları içerisinde faydalı ışıklar barındırdığı kadar zararlı ışıklar da barındırmaktadır. D vitamini eksikliği, sarılık, egzama, raşitizm ve sedef gibi rahatsızlıklarda olumlu etkiye sahip olsa da zararlı olduğu birçok alan da bulunmaktadır.
Ultraviyole (zararlı güneş ışınları) nelere sebep olur?
Güneş yanıkları, deri yaşlanmaları, lekeler, kanser gibi birçok yan etkisi bulunmaktadır. Özellikle çocukluk ve ergenlik dönemlerinde güneşten belli bir oranda korunmak gerekmektedir. Güneş yanığı, en bilinen erken etkidir. Uzun vadede zararları ise cilt hücrelerinde ve cilt altı dokularda hasar, erken yaşlanma, yüzeydeki damarlarda bozulma, aktinik keratoz ve fotodermatoz gibi cilt rahatsızlıklarıdır. Aynı zamanda uzun süre güneşin zararlı ışınlarına maruz kalmak cilt kanserlerine ve gözde katarakt hastalığına da neden olabilmektedir.
Vücudumuzun zarar gördüğünü nasıl anlarız?
Ultraviyole ışınlar vücut ile temas ettiğinde kısa süreli zararlarda kaşıntı ve kızarmalar ortaya çıkar. Uzun vadede ise vücut üzerinde lekeler, kabuklanmalar ve yaralar görülür. Bu lezyonlar cilt kanseri belirtileri olabilir. Mutlaka bir uzmana görünmek gerekir.
Cildin erken yaşlanması da güneşin zararlı ışınlarına fazla maruz kalmak ile doğrudan etkilidir. Ciltteki bozulmaların genetik ve çevresel sebepleri bulunur. Çevresel yaşlanmaların sebebi güneş ışınlarıdır. Bu nedenle küçük yaştan itibaren güneş koruyucu kullanan kişilerin ciltleri hem daha düzgündür, hem daha geç yaşlanır. Uzun yıllar dış ortamda çalışmış kişilerin veya küçük yaştan itibaren güneşte çok kalmış kişilerin derileri daha kalın, kaba ve kırışıklıkları daha derindir.
Güneşin zararlı ışınlarından nasıl korunabiliriz?
İnsan vücudunun alması gereken yeterli bir ultraviyole seviyesi bulunmaktadır. Bunun üzerine geçildiği zaman vücutta yan etkiler başlayarak bünyede bozulmalar gözlenir. Ancak günümüzde popüler olan güneş banyoları, solaryumlar toplumda kişiler arasında büyük rağbet görmektedir. Bu durum ciltte ve gözde oluşabilecek hasarları arttırmaktadır. Özellikle güneşten gelen ultraviyole ışınlarının zararlı etkilerinden korunmak için öğle saatleri aralığında dışarda bulunmamak, güneş koruyucu krem ve gözlük kullanmak gerekmektedir.
Kimler tehdit altında?
Ultraviyole ışınların (UV), deri ile uzun süre temasında yarattığı yan etkiler kişiden kişiye değişkenlik gösterebilir. Özellikle açık tenli insanlar, organ nakli yapılmış insanlar, hassas ciltliler, daha önce cilt kanseri geçirmiş insanlar, vücudunda çok fazla ben bulunan veya displastik ben tanısı konulmuş insanlar UV ışınlarından korunmalıdır.
Kontrol altında tutmak için neler yapmalıyız?
Ultraviyole ışınlar (UV), güneşe uzun süre maruz kalındığında olumsuz etkiler yaratmaktadır. Bu sebeple vücut üzerinde görülen yaralar, lekeler, kabuklanmalar veya kaşıntılar cilt kanseri belirtisi olabilir. Erken teşhis için mutlaka bir uzmana danışılması gerekir. Dermotoloji bölümünden randevu alınarak cildin incelenmesi ve erken teşhis için kontrol altında tutulması, tedavi sürecine başlanması gerekmektedir.