Osteoporoz (Kemik Erimesi) Nedir? Belirtileri ve Tedavisi

Halk arasında kemik erimesi olarak bilinen osteoporoz çoğunlukla yaşlanmaya bağlı olarak gelişen ve kemiklerin kırılgan bir yapıya dönüşmesine neden olan bir hastalıktır. 50 yaş ve üzeri her üç kadından birinde ve her beş erkekten birinde görüldüğü bilinmektedir.

Sağlıklı kemikler yüksek oranda kalsiyum içermektedir. Zamanla kemik yapısındaki kalsiyum miktarı yaşa bağlı olarak azalır. Bununla birlikte kemiklerin içinde boşluklar oluşur ve kemik yoğunluğunda azalma meydana gelir. Bu durum kemiklerin kırılmaya yatkın hale gelmesine sebep olur.

Özellikle beslenmede yetersizliklerin olması, yeterince kalsiyum ve D vitamini almamak, ilerleyen yaşlarda osteoporoz riskini de beraberinde getirmektedir. Osteoporozun görülme sıklığı kadınlarda erkeklere göre daha fazladır.

Osteoporoz (Kemik Erimesi) Belirtileri Nelerdir?

Kemik erimesinin en yaygın görülen belirtisi omurgada ve sırt bölgesinde meydana gelen ağrılardır. Kemiklerin zayıflaması ile birlikte bu bölgede mikro kırıklar oluşabilmekte bu kırıklar da ağrıya sebep olabilmektedir. Kemiklerde mikro düzeyde birçok kırık oluşur ve bu kırıklar vücut tarafından hızlıca onarılır. Osteoporoz varlığında ise bu onarımlar gerçekleşemez bu da mikro kırıkların ilerleyen dönemlerde makro kırıklara dönüşmesine sebep olur. Osteoporoz belirtilerini aşağıdaki gibi sıralayabiliriz:

Mikro kırıklara bağlı olarak sırt bölgesinde ağrı
Boy kısalması
Kamburlaşma
Kemiklerde basit hareketlerde bile kolayca kırılma ve çatlamaların oluşması

İleri seviye osteoporoz varlığında, kemiklerin kırılması hafif bir burkulma hatta öksürme ile bile gerçekleşmesi mümkün olabilmektedir. Yukarıdaki semptomlar osteoporozun ilerlediği vakalarda kendini göstermektedir. Bu bulgulardan sonra osteoporoz teşhis edilse dahi oluşan kemik hasarlarının düzeltilebilmesi çoğunlukla mümkün olmamaktadır. Bu nedenle hem kadınların hem erkeklerin ilerleyen yaşlarda (özellikle kadınların menopoz sonrasında) kemik yoğunluğu ölçümü testi ile birlikte hekimin önereceği diğer tetkikleri yaptırmaları, hastalığın erken teşhis edilmesi açısından gereklidir. Ayrıca, sağlıklı beslenmeye özen gösterilmesi ve düzenli egzersiz yapılması da oldukça önemlidir.

Ostoeoporoz Nedenleri

Yaşın ilerlemesi ile birlikte kemik yapımı kemik yıkımına yetişemez hale gelmektedir. Yetersiz beslenme ve hareketsiz yaşam tarzı bu duruma eşlik ettiğinde osteoporoz (kemik erimesi) adı verilen tablo ortaya çıkmaktadır. Osteoporozun oluşmasında etkili olan risk faktörlerini aşağıdaki gibi sıralayabiliriz:

Yetersiz beslenme ve buna bağlı olarak kalsiyum, fosfor ve/veya D vitamini eksikliği
Kadın olmak ve özellikle menopoza girmiş olmak
İleri yaşta olmak
Kalıtsal yatkınlık
Hormonal problemlerin varlığı
Adrenal bez hastalıkları
Steroid içeren ilaçlar kullanmak
Sigara ve alkol kullanmak
Sedanter (hareketsiz) yaşam tarzı
Menopozdan önce yumurtalıkların alınmış olması

Osteoporoz Tanı Yöntemleri

Osteoporoz tanısı DEXAve QCT adı verilen kemik yoğunluğu ölçümü yöntemleri ile kolaylıkla koyulabilmektedir. Ölçüm işlemi ağrısızdır. Erken tanı için belirtilerin ortaya çıkması beklenmemelidir. 50 yaş ve üzeri erkeklerin ve menopoza girmiş olan kadınların belirli aralıklarla kemik yoğunluğu ölçümü yaptırması ve durumunu takip etmesi gerekmektedir.

Osteoporoz (Kemik Erimesi) Tedavisi

Osteoporoz tanısı konulduktan sonra eğer kırık yoksa koruyucu tedaviye başlanır. Koruyucu tedavide amaç kırıkların oluşmasını engellemek ve buna yönelik tedbirler almaktır. Öncelikle hasta daha aktif hale gelmesi ve egzersiz yapması için yönlendirilir. Kasların güçlenmesi ile birlikte kemiklerde kırık riski de düşmektedir. Bununla birlikte koruyucu ilaç tedavileri de uygulanabilmektedir. Ancak ilaç tedavisi ile birlikte yaşam tarzı değişikliklerinin de mutlaka yapılması gerekmektedir.

İleri seviye osteoporoz varlığında kırıkların ve kemik hasarlarının geri döndürülmesi mümkün olmayabilmektedir. Ancak bu kırıklara bağlı ağrıları azaltmaya yönelik ve kırıkların ilerlemesini önleyici birtakım tedavi yöntemleri uygulanabilmektedir. Korse tedavisi, kemik çimentosu, kemik içinin organik malzemelerle doldurulması gibi uygulamalar hastanın ihtiyacına göre hekim tarafından belirlenmektedir.

Osteoporozu Önlemek için Alınabilecek Tedbirler

Düzenli egzersiz yapılmalı, ilgili kaslar güçlendirilmeli ve özelikle evde düşmeyi önleyici çevre düzenlemeleri yapılmalıdır.
Dengeli beslenmeye özen gösterilmelidir.
Kalsiyumdan zengin beyaz peynir, süt, yoğurt, yumurta gibi gıdalar tüketilmelidir.
D vitamini almak için uygun saatlerde güneşten faydalanmak gerekmektedir.
İleri yaşlarda mutlaka gerekli tetkikler için kontrollere gidilmeli ve bu kontroller aksatılmamalıdır.

16 Ağustos 2022

Bilgi al

Levent Hastanesi TV