Erkek üreme ve cinsel sağlığı ile ilgilenen androloji bölümü ürolojinin alt başlığı olarak kabul edilir. Erkek üreme ve cinsel sağlığı ile ilgili sorunları ele almaktadır.
Androlojinin İlgi Alanları
Erkek kısırlığı (İnfertilite)
Ereksiyon sorunları
Cinsel isteksizlik
Penisteki yapı/şekil bozuklukları
Ejakülasyon (boşalma) bozuklukları
Orgazm sorunları
Cinsel yolla bulaşan hastalıklar
Varikosel (testislerde varisleşme)
Prostat hastalıkları
Yaşlanan erkek
Erkek Kısırlığı (İnfertilite)
Bir yıl boyunca korunmasız ve düzenli ilişkiye rağmen gebelik gerçekleştirememesi kısırlık olarak değerlendirilir. Çiftlerin %10-15’i kısırlık nedeniyle doktora başvurmaktadır. Bu çiftlerde nedenler incelendiğinde sorunların yüzde 50 erkek yüzde 50 kadın kaynaklı olduğu anlaşılmaktadır. Genetik hastalıklar, sperm iletim kanallarının (ductus deferens) yokluğu, inmemiş testis, geçirilmiş kabakulak ve kabakulağa bağlı testis enfeksiyonu (sperm üretimini bozar), cinsel yolla bulaşan hastalıklar (sperm iletim kanallarında tıkanıklıklar oluşturabilir),hormon dengesini bozan hastalıklar, kullanılan ilaçlar, kimyasal maddeler (hormon dengesini bozarak veya direkt sperm üretimini bozarak), varikosel, kanser ve kanser tedavisinde kullanılan ilaçlar, sigara ve çevresel kirlilik erkek kısırlığının önde gelen nedenleridir. Hastalıklar sperm üretimini veya sperm iletim yollarında tıkanıklıklar oluşturarak kısırlık oluşturabilir.
Kısırlık tedavisinin araştırılmasında ilk tetkik spermiogramdır. Bu testle birçok hastalığın ipuçları tespit edilerek ona göre detaylı tetkikler istenmektedir. Kısırlık tedavisinde ilk olarak soruna yol açan faktörler belirlenmeli ve nedene yönelik tedavi planlanmalıdır.
Ereksiyon Sorunları
Cinsel birleşmeye yetecek kadar sertlik sağlayamama veya sertliği devam ettirememe durumunu “Ereksiyon Güçlüğü/İktidarsızlık” olarak tanımlanır. Ereksiyon sorunları eş ile uyumsuzluk/çatışma, iş ve çalışma koşullarındaki olumsuzluklar, ekonomik yetersizlikler gibi yoğun stres yükünden kaynaklanabileceği gibi kalp, şeker veya sinir hastalıkları gibi penis kan ve sinir dolaşımını bozan hastalıklar dada görülebilir. Yine damar sistemine zarar veren sigara, alkol, yüksek kolesterol gibi faktörlerde ereksiyon bozuklukları yaratabilir.
Penisteki Yapı Bozuklukları
Doğuştan veya edinsel penis eğriliği en sık karşılaşılan yapısal bozukluklardır.
Penis eğriliği; penisin herhangi bir yöne doğru eğri olması ve bunun cinsel ilişkiyi engelleyecek boyutta olması durumudur. Cinsel ilişkiyi Doğuştan itibaren olan penis eğriliklerine ’konjenital penil kurvatur’’ ismi verilir. Cerrahi olarak düzeltilmesi gerekebilir.
İleri yaşlarda ortaya çıkan edinsel eğrilik sebebi ise Peyronie Hastalığıdır. Sertleşme sırasında ağrı ile başlayan bu sorun, penis tabakalarında kireçlenme olması durumudur. Akut ve kronik olarak iki dönemde seyreden bu hastalıkta ağrılı akut dönemde ilaç tedavisi uygulanır. Akut dönem 12-18 ay arasında sürebilir. Bu sürede plak dediğimiz kireçlenme tabakası büyüyebileceği gibi küçülebilir veya nadiren tamamen kaybolabilir. Plak olgunlaşma süreci dediğimiz bu dönemden sonra plak şekli sabit kalır ve kronik dönem oluşur. Kronik dönemde ise ağrı kaybolur ve peniste eğrilik/şekil bozukluğu gelişir. Bu dönemde ise cerrahi tedaviler uygulanır.
Ejakülasyon (Boşalma) Bozuklukları
Cinsel haz veren ejakülasyon yani boşalma, erkeklerde orgazm ile eşanlamlı kullanılıyor olsa da orgazm boşalmadan veya boşalma orgazm olmadan gerçekleşebilir. Erken Ejakülasyon, boşalmanın olmaması, içe ya da geriye boşalma, geç ejakülasyon gibi farklı ejakülasyon sorunları görülebilmektedir. Ejakülasyon tedavisinde ilk olarak soruna yol açan faktörler belirlenmeli ve nedene yönelik tedavi planlanmalıdır.
Erken boşalma, en sık karşılaşılan ejakülasyon sorunudur. Cinsel ilişki sırasında, erkeğin 1 dakikadan önce ya da partnerinin orgazma ulaşmasından önceki süre içerisinde meninin gelmesi ve bunun cinsel ilişkilerin %50’sinden fazlasında devam etmesi durumu “Erken Boşalma” olarak adlandırılır. Bazı erkeklerde ilk ilişkide bu sorun başlayıp ömür boyu sürebilir. Bazı erkeklerde ise zamanla meydana gelen bazı rahatsızlıklara bağlı (prostat hastalığı, enfeksiyonlar, psikolojik etkenler, şeker hastalığı, tiroit gibi) oluşabilmektedir. Bu durumlarda etken olan rahatsızlıkların giderilmesi problemi de sonlandıracaktır. Bazı kişilerde de normal ilişki zamanına sahip olunmasına rağmen, erken boşalma süresi olduğuna dair psikolojik saplantıya sahiptir. Erken boşalmanın tedavisinde seks terapileri, psikolojik davranış terapileri ve ilaç tedavisi gibi çok farklı alternatifler kullanılmaktadır.
Cinsel Yolla Bulaşan Hastalıklar
Cinsel yolla bulaşan hastalıklar, üreme çağındaki genç aktif yaş gurubunda sık rastlanan bir durumdur. Oluşan enfeksiyonlar tedavi edilmezlerse sperm kanallarında tıkanma, kronik enfeksiyon varlığı gibi faktörlerle ileride kısırlığın nedeni olmaktadırlar. Cilt lezyonları erkekte kötü görüntüye neden olmakla beraber, kadınlarda rahim ağzı kanserlerinin birinci nedenleri arasındadır. Siğil olarak adlandırılan lezyonu olanların, partneriyle birlikte mutlaka kontrol edilmesi gerekmektedir.
Varikosel
Erişkin erkeklerde %15 civarında görülen ancak infertilite nedenli başvuran hastaların %20-40 tespit edilen bir rahatsızlıktır.
Varikoselin patogenezi (oluşumu)
Varikosel daha anlaşılır bir şekilde testis damarlarının varisi olarak adlandırılabilir. Testis anne karnında embriyo aşamasında gelişimini böbreğin hemen yanında başlar ve doğuma kadar karın içerisinde göç ederek skrotuma kadar iner. Bu nedenle testis damarları karın arka duvarından aşağı doğru bir seyir gösterir ve karın içi basıncın arttığı durumlarda bu basınç nedeniyle testis damarlarında varis genişlemeleri oluşur. Varikosel genç sporcularda, ayak da çok çalışanlarda, ağırlık kaldıran kişilerde, astım kronik öksürük ve kabızlık gibi karın içi basıncın arttığı durumlarda görülme sıklığı artmaktadır.
Varikosel damar yapıların böbrek damarları ve ana toplayıcı damar ile yapmış olduğu birleşim yerlerindeki açılanmaya ve damar varyasyonlarına bağlı olarak %90 sol taraf da görülür. %10 civarında da iki taraflı görülmektedir. Sağ taraf da görülme sıklığı az olması nedeniyle sağ varikoseller de damara baskı yapan bir tümör veya kitle olasılığını değerlendirmek için karın içi ultrasonografisi yapılması faydalı olmaktadır.
Varikoselin derecelendirilmesi
Muayene esnasında venlerin dışarıdan gözle görülebilecek derecede olması evre 3
Dilate venler palpasyonla (elle yapılan muayenede) hissediliyorsa evre 2
Sadece valsalva (ıkınma) manevrası esnasında dilete venler hissediliyorsa evre 1 varikosel vardır.
Ancak unutulmaması gereken nokta varikosel evresi ile sperm parametrelerindeki etkilenme oranları korele değildir. Yani evre 1 varikosel de dahi sperm parametreleri ileri derece bozulabilirken evre 3 varikosel de bozulmayabilir.
Prostat Hastalıkları
Erkeklerde prostat hastalıkları genellikle 25 – 30 yaşlarından sonra ortaya çıkmaktadır. Diğer tüm hastalıklarda da olduğu gibi, prostat büyümesi ve prostat kanseri gibi hastalıklarda da erken teşhis ve tedavi önemlidir.
Benign Prostat Büyümesi (BPH)
Prostat tüm erkeklerde bulunan idrar torbasının hemen altında rektumun hemen önünde üretra dediğimiz işeme kanalını çepeçevre saran ceviz büyüklüğünde (18gr) bez yapısında bir organ olup, salgıladığı salgılarla üreme fonksiyonlarına yardımcı olur. Üzerinden sertleşmeyi sağlayan sinirler geçmektedir.
Prostatın salgıladığı salgılar meni hacminin %30-40’ lık bir kısmını oluşturup spermlerin dış ortamda canlılıklarını ve hareket kabiliyetlerini devam ettirmede yardımcı olur. Prostatın salgıladığı alkali (bazik pH=7,5) olan sıvı meniye süt görünümünü verir ve bu salgılar meniyi önce pıhtılaştırır sonrada pıhtının erimesini sağlar.
Prostat salgıları asidik bir ortam olan kadın vajinasında (pH=4) alkali bir ortam oluşturarak spermlerin asidik ortamda ölmelerini engeller. Meniyi vagen içerisinde önce pıhtılaştırıp tutunmayı ve asidik ortamdan korunmayı sağlar daha sonra pıhtıyı eriterek spermlerin hareket ederek yumurtayı döllemelerine yardımcı olur
Birçok erkeğin korkulu rüyası olan prostat nedeni tam aydınlatılamayan sebeplerden dolayı 25-30'lu yaşlardan itibaren büyümeye başlayıp 45-50'lı yaşlarda bu büyüme hızlanmaktadır. Bu büyümeyi durduracak veya yavaşlatacak, medikal, paramedikal gıda, ilaç gibi ajanlar halen araştırılma aşamasındadır.
Size daha iyi bir deneyim sunabilmek için internet sitemizde çerezler kullanıyoruz. Detaylı bilgi almak için Çerez Politikası"nı ve Aydınlatma Metnimizi inceleyebilirsiniz
TR
EN
DE
