Halk arasında bağırsak düğümlenmesi olarak da bilinen bağırsak tıkanıklığı, ince ya da kalın bağırsağın bir kısmının mezenter olarak adlandırılan bağırsakları besleyen zar etrafında bükülmesi sonucunda oluşan tıkanıklığı ifade eder. Ciddi komplikasyonları beraberinde getirebilen bağırsak tıkanıklığı aynı zamanda bağırsağın kendisine giden kan akışını engellediği için bağırsakta doku ölümü yaşanmasına neden olabilir.
Hızlı şekilde teşhis edilmesi gereken rahatsızlıklardan biri olan bağırsak düğümlenmesi, en sık olarak 4-12 aylık bebeklerde görülmekle birlikte tüm yaşlarda ortaya çıkabilir.
Patofizyoloji (mekanizma) : Barsak tıkanıklığı ataklarının çoğu ince barsakta meydana gelir ve bunların çoğu yapışıklıklar nedeniyle oluşur. Yapışıklıklar iltihabi olabilirken, çoğu postoperatif dönemde gelişir. Laparotomi geçiren hastaların yaklaşık üçte biri, takip eden 10 yıl içinde adezyona bağlı (yapışıklıklar) komplikasyon gelişmektedir . Kolon rezeksiyonu ve pelvik rezeksiyon ameliyatı geçiren hastalar daha yüksek risk altındadır. Diğer tıkanma nedenleri arasında fıtık, kanser, Crohn hastalığı yer alır. Radyasyon, bezoarlar, intussusepsiyon, safra taşı ileusu (safra taşının tıkaması) ve volvulus diğer nedenler arasında sayılabilir.
Bağırsak Tıkanıklığı Nedenleri
Kolon kanseri en yaygın tıkanma nedenidir. Tıkanıklık barsak ilmeklerinin şişmesine, barsak duvarının ödemlenmesine ve üçüncü boşluğa (periton zarı içine) sıvı kaçmasına neden olur. Şişmiş, ödemli barsağın bükülme olasılığı daha yüksek olup, kapalı devre bir tıkanıklık yaratır. Bu bükülme atar damar kan akışını tıkar ve Barsak kangrenine (boğulma) doğru ilerler.
Bağırsak Tıkanıklığı Belirtileri
Yakınmalar: Kolik karın ağrısı (aralıklı gelip giden) tipik başvuru şikayetidir (%70). Obstrüksiyon (tıkanıklık) devam ettikçe ağrı artık sürekli bir hal alır. Anoreksiya (iştah kaybı) ve bulantı sıklıkla görülür. Kusma, özellikle yüksek dereceli veya proksimal (yukarı barsaklar) tıkanıklıklarda yaygındır. Alt barsak boşaltılırken geçici olarak ishal görülebilir.
Bağırsak düğümlenmesine bağlı olarak ortaya çıkabilen başlıca semptomlar şu şekilde sıralanabilir:
Fizik Muayene: Anormal sesler ve distansiyon (karnın balon gibi gerilmesi) obstrüksiyonun en iyi fizik muayene kanıtıdır. Genellikle barsak sesleri tizdir, ancak hastalığın geç dönemlerinde görülürse veya boğulma meydana gelmişse, barsak sesleri azalabilir veya hiç olmayabilir. Obstrüksiyon proksimalde olduğunda distansiyon olayabilir. Peritoneal bulgular (perküsyon ve rebound (geri tepme) hassasiyeti, istemsiz karın duvarı kasılması) boğulma olasılığını düşündürmektedir. Kasık, femur ve karın duvarı fıtıkları muayene ile dışlanmalıdır.
Hastalığın seyri: Kısmi tıkanıklığı olan hastaların büyük bir kısmı ameliyatsız iyileşir. Tam obstrüksiyon olanların %8-23'ünde ameliyat sırasında strangülasyon (damarların bükülmesine bağlı beslenme bozukluğu) olacaktır. Nüks oranları yüksektir (4. yılda %34, 10. yılda %42) ancak obstrüksiyonun herniye bağlı olduğu durumlar hariç. Nüks oranları operatif olarak tedavi edilen hastalarda daha düşüktür (%29'a karşı %53) ve mortalite oranları %2-12 arasında değişmektedir.
Komplikasyon: Strangülasyon ve ardından perforasyon (delinme) ve intraabdominal sepsis (karın içinde bakterilerin çoğalması).
Ayırıcı Tanı: Gastroenterit (ağrı, bulantı, kusma), ileus ve yalancı tıkanma
Laboratuvar: Lökositoz genellikle hafiftir ve wbc _15.000/mm3 üzerindeyse beslenme bozukluğu (iskemi) sorusunu gündeme getirmelidir. Elektrolit anormallikleri ve azotemi (üre yükselmesi) araştırılmalı ve düzeltilmelidir.
Röntgen: Şüpheli barsakta düz karın filmleri rutin çekilmelidir.
Genişlemiş ince barsakların içinde hava sıvı seviyeleri görülmesi tanısaldır ancak sadece
Vakaların %50-60'ı. Filmlerin yaklaşık %20-30'u belirsizdir ve %10-20'si normal ve yanıltıcıdır.
Döngülerin hepsi sıvı doluysa veya tıkanıklık ne kadar yukarı barsaklardaysa röntgen normal olabilecektir.
BT taraması tıkanıklığı teşhis etmede çok yardımcıdır. BT hava veya sıvı dolu döngüleri oral kontrast olmadan görselleştirmek için kullanılabilir; kusma nedeniyle oral kontrast vermek zordur. IV kontrast kullanılmalıdır. Bazen nokta tıkanıklık görülebilir. Tıkanma, kitle veya kitle dışı gibi bir süreçten kaynaklanıyorsa inflamatuar, fonksiyonel, barsak hastalıkları düşünülmelidir.
İltihaplanma varsa BT bunu tespit edebilir. BT boğulma kanıtlarını gösterebileceği için daha erken ameliyata alınmasına fırsat verebilir. Diğer radyografik çalışmalara ihtiyaç duyulabilir. Hazırlanmamış bir gastrografin lavmanı, Şüpheli kalın barsak tıkanıklığını değerlendirmenin etkili bir yolu ve eğer fekal impaksiyon varsa terapötik etki gösterebilir. Akut durumda, baryum grafisi (SBFT veya enteroklizis) sınırlı değere sahiptir. Akut barsak düğümlenmesinde BT enteroklizin tanısal bir rolü olabilir.
Tedavi: Üçüncü boşluk sıvı kayıpları ve elektrolit anormallikleri hızla düzeltilmelidir. Bu hastalardaspesifik obstrüksiyon nedeni saptanamamışsa laparotomi yapılmalıdır. Yapışıklık varsa acil operasyon gereklidir. Yapışıklıklara bağlı şüpheli tıkanıklık durumlarında operasondan mümkün olduğunca
Şüphelenilen yapışıklıklara bağlı tıkanıklıklarda, operasyondan kaçınmak için girişimde bulunulmalıdır.
Mide ve ince bağırsağı dekomprese etmek için bir nazogastrik tüp (NGT) yerleştirilmelidir.
Size daha iyi bir deneyim sunabilmek için internet sitemizde çerezler kullanıyoruz. Detaylı bilgi almak için Çerez Politikası"nı ve Aydınlatma Metnimizi inceleyebilirsiniz
TR
EN
DE
