Diyet artık hayatımızda sürekli duyduğumuz ve üzerine konuştuğumuz bir konu haline gelmiştir. Farklı meslek gruplarından olduğu halde beslenme uzmanlığına(!) soyunan ve maalesef büyük kitlelere ulaşıp, bireylerin kafasını karıştıran, sağlıklı beslenme ve sağlıklı kilo vermeye tamamen ters düşen açıklamalar yapan kişiler nedeniyle kafası karışan bireyler neye inanacağını şaşırıyor ve bu önerilere uyup uymamakta kararsızlık yaşıyor. Sizler için bu yazımda sık sık duyduğum ve ne yazık ki en çok uygulanan diyet yanlışlarını açıklayacağım.
1. Öğünleri Atlamak
Metabolizmayı canlı tutmak ve yağ yakımını hızlandırmak için 3 ana öğün yapmak önemli ve gereklidir. Ara öğün tercihi ise bazı faktörlere göre değişkenlik gösteriyor. Bu faktörler bireysel özellikler, kişinin yaşam şekli ve alışkanlıkları gibi farklılıklardır. Örneğin çalışma saatleri çok uzun olan bireyin ya da hipoglisemisi (düşük kan şekeri) olan bir bireyin daha sık öğün alması gerekebiliyor. Ara öğünün faydalarından biri bir sonraki öğündeki açlığı kolay kontrol edebilmektir. Kısacası 3 ana öğün olmadan diyet yapmak hem sağlıksız olacak hem de başarısızlıkla sonuçlanacaktır. Ara öğün ise kişiye göre değişkenlik göstermektedir. Ancak ana öğünler atlanıldığında (örneğin kahvaltı yapmamak gibi) metabolizma yavaşlamaktadır. Diyet yanlışlarından en önemlilerinden biri öğün atlamaktır diyebiliriz. Sağlıklı kilo verme için öğün atlanmaması gerektiği unutulmamalıdır.
2. Düşük Kalorili Diyet Yapmak
Düşük kalorili diyet yapmak da diyet yanlışlarından bir tanesidir. Vücudumuzu, hayati işlemleri gerçekleştirebilmek için belirli miktar enerjiye ihtiyaç duymasıyla bir fabrikanın çalışmasına benzetebiliriz. Dolayısıyla vücudunuzun günlük aktivitelerinize göre ihtiyaç duyduğu enerji miktarından daha az enerji aldığınızda, metabolizmanız da ona ayak uydurmak için kendini aşağıya çekecektir. Bunun sonucu olarak metabolizmanız ve yağ yakımınız yavaşlayacaktır. Bu nedenle düşük kalorili diyet yapmak sağlıklı kilo verme için engel oluşturabilir.
3. Ekmeği Tamamen Diyetten Çıkarmak
Karbonhidrat temel enerji kaynağımızdır ve ekmek karbonhidrat grubundandır. Ekmeği hayatınızdan çıkarmanız belki de yeterli seviyede karbonhidrat alamamanıza sebep olabilir. Gün içinde yeterli karbonhidrat alınmazsa kaslar enerji kaynağı olarak kullanılabilir. Bu durum ise 1 gr kas kaybı 2.7 gr su kaybına neden olacak ve kilo kaybınız zararlı hale gelecektir. Çünkü bu şekilde hızlı kilo kaybederek aslında kas kaybetmiş olursunuz. Kilo kaybının hızlı olması sağlıklı olduğu anlamına gelmemektedir. Kasların azalması ise yağ yakan fabrikanın küçülmesine benzer. Kaslarınızın azalması metabolizmanızda kalıcı bir yavaşlama oluşturarak hızlıca yeniden kilo almanıza sebep olacaktır. Diyette dengeli ve doğru karbonhidrat tüketiminin kas kaybını engelleyen ve yağ yakımını destekleyen bir faktör olduğu, sağlıklı kilo verme için bu faktörlerin önemi unutulmamalıdır.
4. Çok Hızlı Kilo Vermek
Çoğu kişi sağlıklı kilo vermek yerine kısa sürede çok hızlı kilo vermenin ve bir mucize yaratmanın peşindedir. Ancak bu da diyet yanlışlarından biridir. Hızlı ve sağlıksız verilen kilolar yağ kaybından ziyade kas ve su kaybına sebep olarak bireylerin organlarının ve metabolizmasının zarar görmesine sebep olabilir. Sağlıklı kilo verme konusunda; kişisel özelliklere ve metabolizmaya göre değişse de haftada 1-1,5 kilo kaybı ideal olacaktır.
5. Başkası İçin Yazılmış Olan Diyetleri Uygulamak
Bu da en çok karşı karşıya kaldığımız diyet yanlışlarından biridir. Başka birisinin uygulayıp istediği sonuçları aldığı bir diyet programı size uygun olmayabilir. Nasıl ki herkesin parmak izi farklı; aynı şekilde herkesin vücut yapısı, bazal metabolizma hızı, fiziksel ve biyokimyasal özellikleri de farklıdır. Bu nedenle başka biri için ideal olan beslenme ve diyet programı sizin ihtiyaçlarınızı karşılayamayabilir, hatta başkasına kilo kaybettiren diyet size kilo bile aldırabilir. Bu nedenle sağlıklı kilo verme için diyet yapmaya başlamadan önce, konusunda uzman bir hekim muayenesinden geçmiş olmak ve muayene sonuçlarına göre size özel hazırlanmış diyet programlarını uygulamak önemli ve gereklidir.
6. Popüler Diyetleri Uygulamak
Popüler diyetler mucizeler yaratarak olağanüstü sonuçlar vaat eden ve çoğu zaman temel besin gruplarından birinin veya daha fazlasının tamamen beslenme düzeninden çıkarıldığı tek yönlü beslenmeye yönelik diyetler olduğu görülüyor. Bu diyetler hem geçici çözümler sunduğu için kalıcı olmuyor, hem de vücudun ihtiyaç duyduğu birçok besinden yoksun kalması nedeniyle sağlıkta ciddi hasarlara sebep olabiliyor. Metabolizmanın yavaşlaması ve sağlık sorunlarının baş göstermesi nedeniyle sonrasında ideal kiloya gelmek daha da zor hale geliyor. Bu nedenle uzman hekimlerin kişiye özel diyet listeleri dışında tavsiye edilen diyetler sağlıklı kilo verme için uygun çözümler sunmamaktadır.
7. Zayıflama İlacı Kullanmak
Yapılan en büyük diyet yanlışlarından bir tanesi de zayıflama ilacı kullanmaktır. Zayıflama ilaçlarının medyada ne yazık ki ölüm haberleri ile yankılandığı, bu tür ilaçların insan sağlığı için büyük tehlike arz ettiği konusunda birçok kişi bilgi sahibidir. Buna karşın hala yüksek oranda bu ilaçların kullanıldığı görülmektedir. Bu ilaçları kullanarak kilo kaybederken sağlığınızı kaybetmeyin.
8. Aşırı Egzersiz Yapmak
Egzersiz sağlıklı ve güzel bir yaşam için en önemli unsurlardan birisidir. Ama her şeyin fazlasının zararlı olması gibi egzersizin de fazlası zararlı olabilmektedir. Bu durum aşırılaştığında sağlığa olumsuz etkilerde bulunabilmektedir. Ayrıca egzersiz yaparken çeşitli hastalıkları bulunan kişilerin hekime danışarak yapması çok önemlidir. Örneğin romatizmal hastalıkları bulunan bir birey için bazı egzersiz türleri zararlı olabilirken bazı egzersizler ise hastalığın tedavisi için yapılması gerekli olabilir. Fiziksel sağlığınız ile ilgili özelliklerinizi göz önünde bulundurarak, kararında yapmaya ve abartmamaya özen göstermeniz ve egzersizi hayatınızdan çıkarmamanız önerilir.
9. Kendinize Yasaklar Koymak
Diyet denildiğinde akla ilk olarak yasaklar ve kısıtlı beslenme gelir. Ancak diyet yasaklar listesinden ziyade sağlıklı, yeterli ve dengeli beslenme ile ilgili bir şeydir. Kısacası diyet belirli bir zaman aralığında yapılacak bir programdan ibaret değil, bir yaşam biçimidir. Bu nedenle hiçbir besini kendinize yasaklamayın. Bu hem sizi strese sokacaktır hem de o besini daha çok arzu etmenize sebep olacaktır. Ama fazla kalori içeren besinleri tamamen yasaklamak yerine sınırlayabilir ve belirli günlerde tüketeceğinize dair kendinize söz verebilirsiniz. Aksi takdirde hedeflediğiniz kiloya ulaşıp yasakları kaldırdığınız zaman verdiğinizden daha fazla kilo alma durumuyla karşı karşıya kalabilir, emeklerinizi boşa çıkarabilirsiniz.
10. Sağlıklı Besinleri Aşırı Tüketmek
Bazı besinler sağlığımız için çok faydalıdır. Ancak ihtiyacımızdan fazla aldığımız her kalori yağa dönüşür. Örneğin meyve, yağsız kraker, galeta, taze sıkılmış meyve suları, organik tahıllı ürünler sağlıklı olmasına rağmen fazla tüketilmesi kilo almaya sebep olacaktır. Benim tavsiyem yediklerinizi kaydederek, yediğiniz miktarları gözden geçirmenizdir. Bu sayede daha formda kalacaksınız.