Astım belirtileri nelerdir? Astım neden olur?
Astım hava yollarında ve hava yollarını döşeyen mukoza denilen zarda şişme sonucunda ortaya çıkan durumdur. Mukoza zarında oluşan şişme sonucunda, zaman hava akımı engellenerek solunum sıkıntısı oluşur. Bu solunum problemlerine astım nöbetleri denir.
Astım Belirtileri Nelerdir?
Kuru ve sürekli öksürük
Hırıltılı solunum
Göğüste sıkışma hissi
Nefes alıp verirken ıslık sesi
Risk Faktörleri
Astım hastalığı için risk faktörleri kişiye ve çevresel faktörlere göre değişebilir.
Ailede astım hastalığı öyküsü olması,
Tozlu ortamda çalışma, veya temizlik kimyasallarının bulunduğu ortamda çalışmak,
Bebeklik döneminde alerjen maddelere maruz kalma,
Gebelikte annenin sigara içmesi (bebek için risk faktörü),
Ebeveynlerde sigara kullanımı,
Astımı Tetikleyen Faktörler
Ev tozu akarları:
Akarlar, gözle görülmeyecek kadar küçük canlılardır. Yatak, yastık, halı, tüylü oyuncaklar ve tekstil liflerinde yaşarlar. Yaşayabilmek için nemli ve sıcak ortamlara ihtiyaç duyarlar
Polenler:
Polenler mevsimsel astım şikayetlerine neden olur. Burunda ve genizde akıntı, kaşıntı, hapşırık, gözlerde sulanma, yaşarma, kızarıklık görülebilir. Ağaç polenleri daha çok Şubat-Mayıs, ot polenleri Mayıs-Haziran aylarında şikayetlere yol açar.
Kedi/köpek alerjenleri:
Kedi ve köpeklerin kürkünde, tüylerinde, tükürüğünde, idrarında ve dışkısında bulunan alerjenler, evin her tarafına kolaylıkla yayılabilir. Kediler, köpeklere göre daha fazla alerji yapıcı etkiye sahiptir. Bir evden kedi uzaklaştıktan 3 ay sonra bile alerjen etkisi devam etmektedir.
Ev içi mantarları:
Nemli, karanlık, serin bodrum katları ve banyo gibi havalandırması iyi olmayan yerlerde mantarlar üreyebilir.
Dış ortam kirliliği:
Hava kirliliğinin arttığı durumlarda gereksiz fiziksel aktivitelerden ve mümkün olduğunca dışarı çıkmaktan sakınılmalıdır. Hava kirliliği söz konusu olduğunda pencereler kapalı tutulmalıdır.
İç ortam kirliliği:
Astımlı hasta sigara içmemeli ve içilen ortamlarda bulunmamalıdır. Bacasız soba ve şömine kullanılmamalı, baca sık sık temizlenmelidir. Yemek pişirilirken aspiratörle ocak ya da fırının dumanı çekilmeli, mutfak iyice havalandırılmalıdır.
Mikrobik solunum yolu hastalıkları:
Astımlı hastalar normale göre daha kolaylıkla solunum yollarının mikrobik hastalıklarına yakalanır ve bu hastalıklar astımlıların şikayetlerini alevlendirebilir.
Astıma Ne İyi Gelir?
Astım tedavisinin en önemli kısmı astım krizlerini başlatabilecek etkenlerden uzak durmaktır. Bunun için hastanın astım krizine yol açan nedenleri bilmesi çok önemlidir
- Evcil hayvanlara alerjiniz varsa evde hayvan beslenmemeli
- Ev içinde sigara içilmemeli
- Evde sprey, kokulu deterjan, parfüm kullanılmamalı
- Sentetik yatak malzemeleri kullanılmalı (kuş tüyü yastık, battaniye vb. kullanılmamalı)
- Özellikle yatak odasında kilim, halı, mobilya, yastık ve minderler bulundurmamalı
- Polenlerin arttığı dönemlerde, ev içinde kapı ve pencereler kapalı tutulmalı
- Badana, boya, cila işlemleri, böcek ilaçlama, hasta dışarıda iken yapılmalı
- Ev içinde kızartma ve yemek kokusu oluştuğunda mutlaka havalandırılmalı
- Açık hava egzersizleri yaparken aşırıya kaçılmamalıdır.
- Dışarıda giyilen kıyafetler eve dönünce değiştirilmeli ve duş alarak derideki ve saçlardaki alerjenler de temizlenmeli
- Polen miktarının fazla olduğu dönemlerde şikayetler başlamadan alerji ilaçları alınmalı
Astım Teşhisi Nasıl Konur?
Astım teşhisinden öncelikle hastanın şikayetleri ve astım belirtileri değerlendirilir. Bu süreci fiziki muayene, akciğer grafisi, solunum fonksiyon testleri, kanda alerji tetkikleri izler.
Astım Tedavisi
Erken tanı ve iyi bir tedavi ile tamamen kontrol altına alınabilen hastalıklardır. Tedavide en önemli olan, hasta-hekim ilişkisi ve hastanın, hastalığı hakkında bilgi sahibi olmasıdır. Tedavi uzun sürelidir. Tedavide birinci basamak kişinin duyarlı olduğu alerjenlerden uzaklaşması ve sakınmasıdır. Tedavinin ikinci basamağı ilaçlardır. Öncelikle solunum yolu ile alınan, sprey veya toz şeklindeki ilaçlar tercih edilmelidir.