Bebekler ilk 6 ay mümkünse sadece anne sütü ile beslenmelidir. 6 aylık bebekler genellikle anne sütü ile birlikte ek gıda için hazır olmaktadır. Bebeklerde ek gıdaya geçiş ile ilgili anne babaların merak ettiği birçok konu bulunmaktadır. Ek gıdaya geçiş sürecinde ebeveynlerin en merak ettiği sorular aşağıdaki gibidir:
- Ek gıdaya ne zaman geçilmeli?
- Ek gıdaya geçişte nelere dikkat edilmeli?
- Hangi ek gıda ile başlanmalı?
- Hangi besinlerden kaçınmalı?
Bu yazımızda sizler için bebeklerde ek gıdaya geçiş ile ilgili tüm merak edilen ve bilinmesi gerekenleri derledik.
Ek Gıdaya Ne Zaman Geçilmeli?
Anne sütü doğumdan sonra ilk 6 ay bebeğe verilmesi gereken tek besindir. Bebeğin ilk 6 ay tüm besin ihtiyacını anne sütü karşılar. Bu nedenle bu süre içerisinde su dahil herhangi bir ek gıda verilmesine gerek yoktur. Herhangi bir sebeple anne sütü alamayan bebekler ise formül mama ile beslenir.
6 aylık bebekler anne sütüne ilave olarak katı bazı besinleri yemeye başlayabilir. Ancak her bebeğin gelişimi farklıdır. Bu nedenle ek gıdaya geçiş süreci bebekten bebeğe değişebilir. Bebeğinizin doktoru ek gıdaya geçiş zamanı ile ilgili sizi en doğru şekilde yönlendirecektir. Bununla birlikte bebeğiniz ek gıdaya hazır olduğuna dair size bazı işaretler verebilir. Bu işaretler aşağıdaki gibidir:
- Başını sabit tutabilmeye başlaması,
- Mama sandalyesi vb. yerlerde dik bir şekilde oturabiliyor olması,
- Elini ya da eşyaları ağzına sokması,
- Yiyecek gösterildiğinde ağzını açması, gıdalara ilgi duyması,
- Tek başına süt ile doymaması
Ancak 6 ay doldurmadan ek gıdaya başlanması önerilmemektedir. Vaktinden önce ek gıdaya geçilmesi besin alerjisine zemin hazırlayabilir. Bununla birlikte erken dönemde ek gıdaya başlanan bebeklerde obezite riski daha fazladır.
Ek Gıdaya Geçişte Nelere Dikkat Edilmeli?
Ek gıdaya geçişte aceleci davranmamak çok önemlidir. Geçiş yumuşak olmalıdır ve bu süreçte anne sütü ya da formül mama kesilmemelidir. Bebeklerde ek gıdaya geçişte dikkat edilmesi gerekenler aşağıdaki gibidir:
- Besin alerjisini önlemek için; tek bileşenli yiyecek sunulmalıdır. Bu yiyecek 3 gün üst üste denenmeli yeni bir yiyeceğe geçmeden 3 gün beklenmelidir. Bebeğin verilen besine karşı alerjisi olup olmadığı bu sayede anlaşılabilir.
- Tuzlu, baharatlı ve salçalı besinler bebek için uygun değildir. Alerjik reaksiyonlara sebep olabilir. Ayrıca şeker de içermemelidir.
- İlk zamanlar günde bir öğle öğünü olarak ek gıda verilmelidir. Öğle öğünü oturduktan sonra öğün sayısı ikiye, sonrasında ise üçe çıkarılabilir.
- İlk başlarda bebekler çok fazla yemeyebilir. Günde 3-4 kaşıkla başlayıp her gün yavaş yavaş arttırmak daha doğrudur. Bebeğin fazla yemesi için zorlanmaması gerekir.
- Konserve ve dondurulmuş gıdalar verilmemelidir. Doğal ve taze besinler tercih edilmelidir. Ayrıca meyve ve sebzeler mevsimine uygun olmalıdır.
- Besinlerin hijyenik bir şekilde hazırlanmasına dikkat edilmelidir.
- Püre vb. yiyecekler hazırlanırken metal rende ya da blender kullanılmamalı, cam rende tercih edilmelidir.
- Ek gıda denemelerine bebeğin aç olduğu zamanlar başlanmalıdır. Ayrıca bebeğin yorgun veya huzursuz olduğu zamanlarda ek gıda denemeleri yapılmamalıdır.
- Bebeklerin diş etleri ve damağı hassastır. Bu nedenle ek gıdalar verilirken yumuşak uçlu bir kaşık kullanılmalıdır.
- İlk defa ek gıda alacak olan bebek başlarda yemeyi reddedebilir. Böyle durumlarda sabırlı olmalı, aceleci davranmamalıdır. Bebeği yemesi için zorlamamak bir süre sonra tekrar denemek gerekmektedir.
- 7. aydan sonra peynir, yumurta sarısı, tavuk, et gibi protein değeri yüksek besinler verilmeye başlanabilir.
Hangi Ek Gıda ile Başlanmalı?
Annelerin en çok merak ettiği konulardan birisi de hangi ek gıda ile başlanması gerektiği ile ilgilidir. Bebeğinize verebileceğiniz ek gıdalar aşağıdaki gibidir:
- Alerjik olmayan besinlerle başlayın. Pirinç yulaf gibi tahıllar ve mevsimine uygun sebzelerle başlayabilirsiniz.
- Meyvelerden önce sebzeler ile başlamak daha doğrudur. Meyveler tatlı olduğu için ilk meyveler ile başlarsanız bebeğiniz ilk olarak tatlı yiyeceklere alışır. Bu nedenle sebzeler bebeğinize lezzetsiz gelebilir. Bu da bebeğinizin sebzeleri reddetmesine sebep olabilir.
- Kabak, patates, brokoli, havuç gibi sebzeleri mevsimine uygun olacak şekilde tercih edebilirsiniz.
- Meyvelerden ise elma, armut ve şeftali gibi meyvelerin püresini hazırlayabilirsiniz.
Ek Gıdaya Geçişte Hangi Besinlerden Kaçınmalı?
- Patlıcan
- Çilek, kiraz, ahududu, portakal, kivi gibi meyveler
- İnek sütü
- Yumurta beyazı
- Bal
- Çay, çikolata, kahve
- Soya
- Fındık, fıstık vb. kuruyemişler
- Turşu
- Tatlandırıcı içeren yiyecekler
- Sucuk, salam gibi işlenmiş etler
- Hazır ve işlenmiş gıdalar
- Konserveler
- Balık
- Kuru fasulye, nohut gibi baklagiller (9.aydan sonra başlanabilir)
Ayrıca bakınız: Çocuklarda Sağlıklı Beslenme