Burun kanaması şikâyeti toplumda sıklıkla görülmektedir. Bu nedenle de halk arasında “burun kanaması neden olur” sorusu sıkça sorulmaktadır. Özellikle de kanamaların sürekli olması halinde endişe duyulmaktadır. Ancak burun kanamaları genellikle hayati tehlike oluşturacak bir duruma yol açmamaktadır. Burun kanamalarının sebebi çoğunlukla burun mukozasında yer alan kılcal damarların hasar almasıdır. Ancak altta yatan bazı hastalıklar da burun kanamalarına neden olabilmektedir.
Burun kanaması nedenleri
Burun kanaması birçok sebeple meydana gelebilmektedir. En sık rastlanan burnun darbe alması ve ince damarların hasar görmesidir. Genel olarak burun kanamaları sebeplerini lokal ve sistemik olmak üzere 2 kategoride inceleyebiliriz.
Burun kanamalarının lokal nedenleri
Travmalar, mukozal irritasyon, septal anormallikler, çeşitli hastalıklar, tümörler başlıca lokal sebeplerdir. Kısaca burun kanamalarının lokal sebeplerini aşağıdaki gibi sıralayabiliriz:
- Kuru hava soluma
- Burun travması (yüz bölgesine ve buruna darbe alınması)
- Burnun çatlaması ya da kırılması
- Buruna yabancı cisim girmiş olması (küçük yaştaki çocuklarda sıklıkla görülebilmektedir)
- Üst solunum yolu enfeksiyonları
- Sinüslerde enfeksiyon (Sinüzit)
- Burun karıştırma
- Burun silme ve sümkürme (bunları sıklıkla ve güçlü bir şekilde yapmak hasara ve kanamalara sebep olabilmektedir)
- Burunda eğrilik
- Alerji
- Kan inceltici ilaçlar
- Antihistaminik ya da kortikosteroid içeren burun spreyleri
- Kimyasallara maruz kalma
Burun kanamalarının sistemik nedenleri
Çeşitli hastalıklar burun kanamalarını tetikleyici olabilmektedir. Bu tür sebepler sistemik sebepler kategorisinde değerlendirilmektedir. Burun kanamalarında sistemik sebepleri aşağıdaki gibi sıralamak mümkündür:
- Hipertansiyon hastalığı
- Alerjik rinit
- Kronik sinüzit
- Kalp – damar hastalıkları
- Kan hastalıkları ve kanla ilişkili kanser türleri (Lenfoma, Lösemi vb.)
- Burun bölgesinde ve çevresinde tümörler
- Diyabet
- Karaciğer hastalıkları
- Hemofili
- Trombosit düşüklüğü
- Hormonal problemler
- Hamilelik
Burun kanaması çeşitleri
Burun kanamaları ön kanamalar ve arka kanamalar olmak üzere iki çeşittir.
Ön burun kanamaları:
- Burun boşluğunun ortasında yer alan ve burnu ikiye ayıran duvarda yani tıptaki adı ile nazal septumda yer alan kanamalardır.
- Arka kanamalara göre daha yaygın olarak görülmektedir.
- Ön burun kanamalarını durdurmak genellikle kolaydır.
Arka burun kanamaları:
- Arka burun kanamaları genellikle burnun arka tarafında yer alan bir atardamardan kaynaklanmaktadır.
- Yaygın görülmemektedir.
- Durdurulması daha zor ve karmaşık olabilmektedir. Bu nedenle Kulak Burun Boğaz doktorunun müdahale ve tedavi etmesi gerekmektedir.
- Hastanede yatış gerekebilmektedir.
- Yaşlılarda daha yaygın görülmektedir.
Burun kanamasını durdurmak için ne yapılmalı?
“Burun kanaması neden olur?” sorusundan sonra bu konuda en sık sorulan bir diğer soru da “burun kanaması nasıl durdurulur?” olmaktadır.
- İlk olarak kanama halinde sakin kalmalı ve panik yapmamalısınız.
- Dik pozisyonda oturup başınızı hafiften öne eğmelisiniz. Kafanızı geriye doğru yatırmanız kanamanın durmasına yardımcı olmamakla birlikte kan basıncınızı yükseltebilir. Bu nedenle bu hareketten kaçının.
- Ağızda kan varsa mutlaka tükürerek ağzınızı temizleyin. Kan yutmak mide bulantısı ve kusmaya sebep olarak kanamayı durdurmayı güçleştirmektedir.
- Burun içine tıkız pamuk yerleştirdikten sonra burnunuzu baş parmak ve işaret parmak ile sıkıştırıp burun deliklerinizi kapatın ve bu bölgeye press uygulayın. 10 dakika boyunca bunu sürdürmeye özen gösterin. Kanama tek tarafta da olsa işlemi iki taraf için de uygulamanız gerekiyor.
- Kanama durduktan sonra burun silme, sümkürme, öksürme gibi burnu zorlayabilecek eylemlerden mümkün olduğunca kaçının. Bu tür eylemler kanamanın tekrarlanmasına yol açabilir.
- Tüm müdahalelere rağmen kanamayı durduramadıysanız mutlaka bir sağlık kuruluşuna başvurun.
Hangi durumlarda burun kanaması için hastaneye ya da sağlık kuruluşuna gidilmeli?
- Burun kanaması ataklarının sık sık tekrarlaması durumunda,
- Evde müdahale edilmesine rağmen kanamanın 10 dakikadan fazla sürmesi ve fazlaca kan kaybedilmiş olması halinde,
- Burun kanamasına baş dönmesinin ya da bilinç bulanıklığının eşlik etmesi durumunda,
- Burun dışında, idrarda ya da dışkıda kanamaya rastlanması halinde,
- Vücutta sebepsiz morarmaların oluşması halinde,
- Kan sulandırıcı ilaç içilmiş olması durumunda,
- Kan pıhtılaşmasını etkileyen kanla ilişikili kanser, hemofili, böbrek hastalığı gibi hastalıkların varlığında,
- Yakın zamanda kemoterapi tedavisi görülmüş olması durumunda,
- Burun kanaması ile birlikte 38 ve üzeri ateş olması halinde,
- Nefes darlığı, hızlı kalp atışı, kusma, vücutta döküntü gibi ek şikayetlerin herhangi birinin burun kanamasına eşlik etmesi halinde,
Mutlaka bir sağlık kuruluşuna başvurulması gerekmektedir.