Çocuklar, sağlıklı ve dengeli bir beslenme ile güçlü bir bağışıklık sistemine sahip olduğunda hastalıklardan korunabilir. Çocuklarda sağlıklı beslenme bebeklikten itibaren sağlıklı büyüyebilmeleri için en önemli etkendir.
İlk 6 ay anne sütü çok önemli
Bebeklik döneminde bağışıklık sistemi için en önemli besin anne sütüdür. Anne sütü içerdiği immunoglobulinler ve diğer koruyucu faktörler ile bebeğin bağışıklığının temelini oluşturur. Özellikle kolostrum adı verilen ilk gelen sarı renkli anne sütü oldukça değerlidir. Bu aynı zamanda onun ilk aşıdır. Bebeğe ilk 6 ay sadece anne sütü verilmeli, mümkünse anne sütü vermeye 2 yaşına kadar devam ettirilmelidir. Ayrıca 6 aylık bebeklerde anne sütüne devam edilirken ek gıdaya geçiş yapılmalıdır.
Öğün atlanmamalı
Öğün atlamamak sağlıklı beslenmenin en önemli kurallarındandır. Özellikle sabah kahvaltısı çocuklarda en önemli öğündür. Kahvaltıda yumurta, peynir, zeytin, yeşillik, mevsimine göre salatalık, domates gibi besinler olmalıdır. Kahvaltı yapmadan okula giden çocuklarda okul başarısının düşük olduğu görülmektedir.
Çocuklarda bağışıklık sisteminin güçlendirilmesi için neler yapılmalı? İlgili videomuzu aşağıdaki linkten izleyebilirsiniz:
https://www.leventhastanesi.com.tr/levent-hastanesi-tv/cocuklarda-bagisiklik-sistemi
Çocuklarda güçlü bir bağışıklık için dengeli beslenmenin önemi
Çocuklar dengeli beslenme için her öğün 4 ana besin grubundan almalıdır. Bu 4 ana besin grubu aşağıdaki gibidir:
- süt ve süt ürünleri
- et, yumurta, baklagiller gibi protein grubu
- sebze ve meyveler
- karbohidrattan zengin unlu ve nişastalı besinler
Protein grubu: Dengeli beslenmede proteine yeterince yer vermelidir. Protein hücre büyümesi ve gelişme için önemlidir.
Kırmızı et, kümes hayvanlarının eti, balık yumurta, süt ve süt ürünleri, hayvansal proteinler, kurubaklagiller gibi bitkisel proteinlerdir. Haftada 2 gün kuru baklagiller, haftada 2 gün dana eti, kuzu eti, kuzu ciğeri gibi kırmızı et ve haftada 2 gün mevsimine uygun balık tüketimi çocukların protein ihtiyacını karşılayacaktır.
Süt ve süt ürünleri: Bu grup kemik gelişimi için önemli olan kalsiyum içerir. Her gün çocuğa 2 su bardağı kadar süt, yoğurt, kefir, peynir verilmelidir. Yaklaşık 2 kibrit kutusu kadar peynir 1 su bardağı süte eş değerdir. Bir su bardağı süt ya da 1 kâse yoğurt yaklaşık 250 mg kalsiyum içerir. Sütü yoğurt, kefir gibi fermente edilmiş haliyle tüketmek daha sağlıklıdır. Bu şekilde çocuğun prebiyotik ihtiyacı da karşılanır. Okul öncesi çocuklar 2 kâse, okul çağında 3 kâse, ergenlikte 4 kâse yoğurt tüketimi ile günlük gerekli kalsiyum alınmış olur.
Sebze ve meyveler: Çocuklar günde 4 porsiyon meyve sebze tüketmelidir. Sebzelerin tüketimi yemek şeklinde de olabilir. Meyve ve sebzeleri kabuğu ile tüketmek vitamin ve mineral açısından zengin bir beslenme olacağı için daha faydalıdır.
Karbohidrat grubu: Ekmek, pilav, makarna gibi karbohidratlar enerji verir. Dengeli bir şekilde öğünlerde tüketilmelidir. Ancak ekmeğin tam buğday unundan yapılmış olmasına dikkat edilmelidir. Yaklaşık 1 dilim ekmek 2-3 kaşık pilav ya da makarnaya eşittir. Öğünde pilav ya da makarna olduğunda ekmek tüketilmesine gerek yoktur. Karbohidratlar aşırı tüketildiğinde kilo artışına neden olmaktadır. Bu nedenle diğer besinlere göre daha az tüketilmeli, aşırıya kaçılmamalıdır.
Vitamin ve mineraller de bağışıklık sistemimiz için önemlidir. A, B , C , D , E, K vitaminleri ve demir , çinko, selenyum gibi minareller bağışıklık sistemini güçlendirmek için gereklidir.
Hangi vitamin hangi besinlerde bulunur?
A vitamini: Yumurta, süt, ıspanak, koyu yeşil yapraklı ve havuç, trabzon hurması, kayısı gibi turuncu sebzeler A vitamininden zengin besinlerdir.
B vitamini: Kırmızı et, balık, süt, yumurta, ıspanak, domates, yeşil yapraklı bitkiler, kuru baklagiller, muz.
C vitamini: Limon, portakal, mandalina, greyfurt, biber, maydanoz, kivi, kuşburnu bol miktarda C vitamini içerir.
D vitamini: Süt ürünleri, uskumru, sardalya, somon gibi yağlı balıklar, yumurta sarısı, kuzu ciğeri, maydanoz, tatlı patates, ısırgan otunda vardır. Ancak D vitaminin asıl kaynağı bilindiği gibi güneştir. Vücutta yeterli D vitamini alımı için mutlaka güneşten yararlanılması gerekmektedir.
E Vitamini: Antioksidan özelliği vardır. Fındık, ceviz, badem, yeşil yapraklı sebzeler, kuru baklagiller ve tahinde bulunur.
K vitamini: Koyu yeşil yapraklılar, lahana, brokoli, bamya, maydanoz.
Çinko: Kırmızı et, yumurta, ıspanak, süt, yoğurt, kabak çekirdeği ve ceviz, fındık ve badem gibi yağlı tohumlarda vardır.
Selenyum: Kırmızı ve beyaz et, ay çekirdeği, yumurta, sarımsak, yoğurt
Demir: Kırmızı et, yumurta, koyu yeşil yapraklı sebzeler, kuru baklagiller, kereviz yaprağı, roka ve kuru kayısıdır. Demir C vitamini ile beraber alındığında emilimi artar. Sabah kahvaltısında yumurtanın yanında C vitamininden zengin domates ve sivri biber verilebilir.
Çocuklar hangi besinlerden uzak tutulmalı?
Özellikle şekerli yiyecekler, hazır gida, cikolata, gofret, bisküvi gibi abur cubur diye tabir edilen gıdalar ve fast food beslenme tarzı çocukların bağışıklık sistemini zayıflatır. Aynı zamanda sağlıksız kilo alımına sebep olur. Çocukların tatlı ihtiyacı için onlara ev yapımı kek, ev yapımı meyve suyu gibi alternatif besinler sunmalıyız. Çocukları hazır gıdalardan mümkün olduğunca uzak tutmalıyız. Ancak ev yapımı bile olsa şekerli gıdaları çocuklarımızın çok fazla tüketmesine izin vermemeliyiz.
Çocuklara sağlıklı beslenme alışkanlıkları küçük yaşta kazandırılmalıdır. Sağlıklı bir yaşam için sağlıklı beslenme bir yaşam tarzı haline getirilmelidir.