Tip -1 diyabet insülin yetersizliği ile ortaya çıkarak kan şekerinde yükselme ile seyreder. Pankreas bezinden salgılanan insülin, kan şekerinin vücut hücreleri tarafından kullanılmasını sağlamaktadır. Çeşitli gıdalar ile aldığımız karbonhidratlar bağırsaklarda basit şekerlere dönüştürülerek emilir ve kana karışır. Beslenme sonrası kan şekeri yükseldiğinde insülin salınır ve şekerin gerekli enerji için vücut hücreleri tarafından kullanılmasını veya depolanmasını sağlar.
Tip 1 diyabet olan bir çocukta ise bu işlem yapılamadığı için kan şekeri yüksek kalır. Hücreler gereksinim duyduğu şekeri kullanamaz. Hücreler gerekli enerjiyi sağlamak için yağları ve proteinleri parçalar. Yağların yakılması ile birlikte de KETON adı verilen asit maddeler ortaya çıkar. Bu maddeler mide bulantısı ve kusma gibi şikayetlere sebep olur. Bu dönemde diyabet teşhis edilmeyip tedaviye başlanmazsa çocuk diyabet ketoasidozu denilen ağır tablo ile karşılaşılabilir ve koma durumu oluşabilir.
Çocuklarda Diyabet Belirtileri Nelerdir?
– Çok fazla su içme ve sık idrara çıkma
– Geceleri idrara çıkma veya idrar kaçırma
– Sık sık acıkma
– Kilo kaybı
– Halsizlik ve uyku hali
– Ağız kokusu
– Mide bulantısı, kusma
– Hızlı nefes alıp verme
Çocuklarda Tip- 1 Diyabet Risk Faktörleri Nelerdir?
Çocuklarda görülen diyabet hastalığının tek bir nedeni yoktur. Genetik faktörler etkili olmakla beraber sınırlı bir rolde olduğu bilinmektedir. Çünkü anne babasında tip-1 diyabet olmadığı halde kendisinde tip-1 diyabet hastalığı bulunan çocuk sayısı fazladır. Çeşitli enfeksiyonlar, toksinler, besinler, stres, hızlı büyüme gibi çevresel faktörlerin yanı sıra gebelik yaşında artış, prematüre doğum, enteroviral enfeksiyonlar gibi faktörlerin de riski artırdığı bilinmektedir.
Çocuklarda Tip-1 Diyabet Tedavisi
Tip-1 diyabet iyileştirilebilen bir hastalık değildir ve yaşam boyu sürer. Çocuğun, vücudunun ihtiyaç duyduğu miktarda insülinin enjeksiyon ile verilmesi yoluyla normale yakın bir yaşam sürmesi sağlanabilir. Bunun yanı sıra sağlıklı beslenme ve düzenli egzersiz de tedavinin önemli bir parçasıdır.
Hedef Kan Şekeri Değerleri
0-1 yaş: açlık 90 – 170mg/dl, tokluk 120 – 200mg/dl
Okul Öncesi: açlık 80 – 160mg/dl, tokluk 110 – 190mg/dl
Okul çağı ve ergenlik: açlık 80 – 130mg/dl, tokluk 110 – 170mg/dl
Diyabetli Çocukların Sağlıklı Bir Yaşam Sürmesi İçin Nelere Dikkat Edilmeli?
– Çocuklar, beslenme saatleri, insülin alımı ve kan şekerini düzenlemesi konusunda bilinçlendirilmesi gerekir.
– Egzersiz yapma alışkanlığı kazandırılmalı, günde en az 30 dakika egzersiz yapması sağlanmalıdır.
– Diyabetli çocuk okul çağındaysa, hastalığın gereklilikleri ile ilgili okuldaki öğretmen ve yetkililerin bilgilendirilmesi gerekmektedir.
– Stres ve üzüntü tüm hastalıkları olumsuz etkilediği için gerekli durumlarda çocuğun hastalığı konusunda psikolojik destek alması faydalı olacaktır.