Halk arasında “bunama” olarak bilinen Demans zihinsel becerilerin zayıflaması durumudur. Demans kısaca, entelektüel fonksiyonların günlük yaşam aktivitesini bozacak oranda kaybı olarak tanımlanır. Genellikle Alzheimer hastalığı ile karıştırılan Demans tek başına bir hastalık değil, beyni etkileyen bozukluklarla ilgili bütüncül bir terimdir. Gerçekte demans birbirinden farklı patolojik süreçler sonucu ortaya çıkan bir klinik tablodur.
Demans Belirtileri ve Tedavisi
Demans Belirtileri
– Kayıtsızlık, moralsiz ve güvensiz davranışlar,
– İnsanların yüzlerini veya isimlerini hatırlamada zorluk çekme,
– Hikâye ve olayları takip etmede zorlanma,
– Doğru kelimeleri seçerken zorlanma,
– Ruh halindeki ani değişmeler,
– Rutin günlük işleri yapmada zorluk çekme,
– Tekrarlayan davranışlarda bulunma,
– Kısa vadeli bellek değişimleri,
– Sık sık yolunu kaybetme, yönünü bulamama
– Değişime karşı uyumsuzluk
Demans Tedavisi
Her hastalıkta olduğu gibi Demans’a neden olan hastalıklarda da erken teşhis çok önemlidir. Demans kendi başına bir hastalık değildir. Demans’a neden olan hastalığın doğru teşhis edilmesi gerekir.
Metabolizma hastalıkları, depresyon, vitamin eksiklikleri, hipotiroidi gibi sağlık problemlerinin sebep olduğu Demans erken tanı konulduğunda tedavi edilebilmektedir. Ancak Demans’a sebep olan hastalık Alzheimer ise kesin tedavisi yoktur. Böyle durumlarda tedavide amaç hastalığın ilerlemesinin yavaşlatılması olmaktadır.
Demans ile İlgili Yanlış Bilinenler
Alzheimer ve Demans
Halk arasında genellikle Alzheimer ile Demans birbirine karıştırılmaktadır. Alzheimer bir hastalığın ismi olmakla beraber Demans’a yol açan bir hastalıktır. Her Alzheimer hastası Demans durumu ile karşı karşıyadır. Ancak her Demans Alzheimer değildir. Demans’a sebep olan hastalıklar içerisinde en bilineni Alzheimer olmakla beraber, birçok farklı hastalık da Demans’ın sebebi olabilmektedir.
İleri yaş grubunda demansa yol açan nedenlerin yarısını Alzheimer Hastalığı oluşturmaktadır. Diğer nörodejeneratif hastalıkların seyrindeki demanslar (Lewy cisimcikli, parkinson vb.) ile birlikte bu oran %99’a kadar çıkar. Demans etyolojileri arasında yer alan toksik, metabolik, endokrin nedenlerle beyin tümörleri ve diğer nörolojik hastalıkların seyrindeki demanslar çok küçük bir grup oluşturur.
Yaşlılık ve Demans
Demans genellikle yaşlılarda görülmesi nedeniyle yaşlanmanın doğal bir sonucu olarak düşünülmektedir. Ancak yaş sadece Demans riskini arttıran bir faktör olarak değerlendirilmelidir. Demans yaşlılığın doğal sonucu değil, altta yatan farklı nedenlerle ortaya çıkan bir durumdur. Ailede Demans bulunan, kronik psikiyatrik rahatsızlıkları, kronik depresyonu olanlar, kafa travması geçirenler ve daha çok 80 yaş ve üzerinde olanlarda görülme riski fazladır.
Unutkanlık ile Demans Arasındaki İlişki
Demans ile ilgili yanlış tutumlardan birisi de unutkanlık durumunun doğrudan Demans ile ilişkilendirilmesidir. Demans unutkanlığa yol açmakla beraber, unutkanlığın birden çok sebebi olabileceği de unutulmamalıdır.
Yaşlılık Depresyonu Demans Değildir
Yaşlılarda kendini baş ağrısı, mide bulantısı, yaygın vücut ağrısı gibi ruhsal kaynaklı bedensel semptomlar olarak gösteren, bunun yanı sıra kaygı, huzursuzluk, ilgisizlik gibi problemlere yol açan yaşlılık depresyonu da zaman zaman Demans ile karıştırılabilmektedir. Bu hastalarda ağır unutkanlık da görülebilmekte bu durum bunama ile benzerlik gösterebilmektedir. Uygun tedavi yöntemi ile depresyon etkileri azaltılabilmekte olan bu hastalığın Demans ile karıştırılmaması ve doğru teşhis konulması önemlidir.