Omurga ana iskelet yapılarından birisidir. Omurlardan oluşur ve içinde omuriliği barındırır. Omurga sağlığı, yaşam kalitesini önemli ölçüde etkilemektedir. Omurgada şekil bozuklukları ve hastalıklar yaşa bağlı gelişebildiği gibi doğuştan da gelebilmektedir. Doğumsal omurga hastalıkları embriyo döneminde ortaya çıkar ve genellikle gelişme çağında ilerleme gösterir. Doğuştan omurga hastalıklarının tedavisi çoğunlukla cerrahidir.
Doğumsal Omurga Hastalıkları Nelerdir?
Doğumsal omurga hastalıkları aşağıdaki gibidir:
- Konjenital (Doğuştan) Skolyoz
- Konjenital (Doğuştan) Kifoz
- Spina Bifida
Doğuştan Skolyoz
Skolyoz omurganın yana doğru eğik durması durumuna verilen isimdir. Doğuştan skolyoz aileler tarafından genellikle çocukluk çağında fark edilir hale gelmektedir. Ancak gebelik sırasında ya da doğumdan hemen sonra teşhis edilebilmektedir. Skolyozda erken tanı tedavinin seyrini de belirlemesi nedeniyle oldukça önemlidir. Bebeklikte tanı koyulduğunda eğrilik şiddetli değilse bebek izleme alınır. Çocuk cerrahi müdahaleye uygun yaşa gelene kadar skolyoz çeşitli yöntemlerle kontrol altında tutulmaya çalışılır.
Doğuştan Kifoz
Kifoz, halk arasında kamburluk olarak ifade edilen omurganın öne eğilmesi durumudur. Hastalığın şiddetine göre omurgaya ön ya da arkadan bakıldığında eğrilik fark edilmeyip, yandan bakışta fark edilebilmektedir.
Kamburluk yaşa bağlı olarak sonradan gelişebilmektedir. Ancak doğuştan kifoz embriyo döneminde oluşan anomalilerden kaynaklanmaktadır. Doğumdan sonra ortaya çıkmaktadır. Tedavi edilmediğinde tehlikeli durumlara yol açabilmektedir. Bazı doğumsal kifoz vakalarında nörolojik semptomlar da görülebilmektedir. İlaç ve egzersiz ile tedaviye cevap alınamadığı durumlarda ve 75 dereceyi aşan eğriliklerde cerrahi tedaviye başvurulur.
Spina Bifida
Spina Bifida, açık ya da ayrık omurga demektir. Embriyo döneminde omurga tam olarak gelişemediğinde ve omurgada açıklık oluştuğunda meydana gelen hastalıktır. Tam olarak nedeni bilinmemekle birlikte hastalığın oluşumunda folik asit eksikliğinin etkili olduğu düşünülmektedir.
Hastalığın belirtileri şiddetine ve türüne göre değişiklik göstermektedir. En yaygın görülen ve hastalığın en hafif formu olan spina bifida occulta vakalarında genellikle semptom görülmeyebilir ve tedavi gerekmeyebilir. Daha şiddetli formlarında ise his kaybı, hareket kısıtlılığı, felç gibi önemli semptomlar görülebilir.
Doğumsal Omurga Hastalıkları Önlenebilir mi?
Doğumsal omurga hastalıklarının tam olarak nedeni bilinmemektedir. Ancak bazı faktörlerin doğuştan omurga hastalıklarında risk oluşturduğu bilinmektedir. Örneğin nöral tüp defekti olan spina bifida hastalığında folik asit eksikliğinin etkili olabileceği düşünülmektedir. Bununla birlikte gebelik sırasında anne adayının geçirdiği enfeksiyonlar, hastalıklar, vitamin ve mineral yetersizliklerinin de embriyo dönemde çeşitli anomalilere sebep olduğu bilinmektedir. Doğumsal omurga hastalıklarının kesin olarak önlenebileceği söylenemez. Ancak gebelik öncesi ve gebelik döneminde çeşitli hususlara dikkat ederek doğumsal anomali risklerini azaltmak mümkündür. Bunlar,
- Alkol ve sigaradan uzak durmak,
- Gebelik planlamadan önce ve gebeliğin ilk 3 ayında düzenli olarak folik asit kullanmak,
- Yeterli ve dengeli beslenmek,
- Hekim önerisi dışında ilaç kullanmamak,
- Radyasyona maruz kalmamak,
- Gebelik diyabetine karşı önlem almak
şeklinde sıralanabilir.
Ortopedi ve Travmatoloji