Yaygın görülen ayak rahatsızlıklarından biri olan düz tabanlık, ayak tabanlarından birinin ya da her ikisinin yeterli kavise sahip olmaması durumunu ifade eder. Ayak kemiklerinde düşüklük olması şeklinde de tanımlanan düz tabanlık, pek çok kişinin ayak yapısında görsel olarak bir farklılığa ya da rahatsızlığa neden olmaz. Ancak bazı kişiler, düz tabanlık yüzünden yürüyüş sonrası ağrı yaşayabilirler. Nadiren de olsa vücudun farklı kısımlarında ağrıya yol açabilen bu rahatsızlığın ciddi sorunlara yol açması halinde tedavi edilmesi gerekir.
Düz Tabanlık Nedir?
Tıp dilinde “pes planus” olarak adlandırılan düz tabanlık, halk arasında taban düşüklüğü olarak da bilinir. Ayakta bulunan kemik ve eklemlerin belirli bir kavis ve düzende kalmasını sağlayan tendon, kas ve bağlar, farklı etkenlere bağlı olarak zayıflayabilir. Bunun sonucunda ayak kavisinin düzleşmesi ve kaybolması, düz tabanlık olarak tanımlanır.
Düz tabanlık sorunu yaşayan kişilerde özellikle ayakta kalma ya da hareket etme sonrası ciddi ağrılar yaşanabilir. Düzleşen kemik yapılarının aşınmasına yol açan bu rahatsızlık uzun süre devam ettiğinde ise ayak yapısında bazı hasar ve sakatlanmalar ortaya çıkabilir.
Düz Tabanlık Neden Olur?
Düz tabanlık nedenleri arasında öne çıkan ilk etken genetik faktörlerdir. Ebeveynlerinde düz tabanlık sorunu olan kişilerde yaygın olarak bu rahatsızlığa rastlanır. Bunun dışında düz tabanlığa yol açan diğer nedenler şu şekilde sıralanabilir:
- Aşil tendonunda kopma ya da yaralanma olması
- Down Sendromu ve Serebral Palsi gibi hastalıklar
- Kemik kırılması
- Hipertansiyon
- Diyabet
- Obezite
- Yaşın ilerlemesi
- Romatoid artrit
- Hamilelik
Düz Tabanlık Belirtileri Nelerdir?
Düz tabanlık birçok kişide belirtiye yol açmayabilmektedir. Bu nedenle hastalar uzun süre boyunca sorunlarını fark etmeden yaşayabilirler. Ancak ayak kavisinin bozulmasıyla birlikte kas iskelet sisteminde bulunan dokular, zarar görmeye açık hale gelir. Bu durumda ortaya çıkan başlıca belirtiler;
- Ayakta kızarıklar oluşması
- Topukta ve ayak tabanında ağrı
- Bacak ve uyluk bölgesine yayılan ağrı
- Ayak hareketlerinde kısıtlanma
- Ayak tabanında ödem ve şişliklerin oluşması
- Yürümeye bağlı olarak çabuk yorulma ve
- Ayaklarda hissizlik ya da uyuşma olarak sıralanabilir.
Düz Tabanlık Tedavisi Nasıl Yapılır?
Düz tabanlık tedavisi için öncelikli amaç, ayağı destekleyerek dokuları korumayı sağlamaktır. Buna bağlı olarak hastalara, uygun ayakkabı tabanlarını kullanmaları önerilirken ihtiyaç duyulması halinde ayağa ortopedik ortez takılabilir.
Düz tabanlık nedeniyle ayakta görülen ağrı ve iltihapların artması halinde çeşitli ilaç tedavilerine başvurulabilir. Ağrı kesiciler, antienflamatuvar ilaçlar ve ayak üzerine sürmeye uygun olan jel ya da merhemler, tedavi için kullanılabilir. Ancak düz tabanlık rahatsızlığı, eklem rahatsızlığı veya diyabet gibi başka bir hastalıktan kaynaklanıyor ise öncelikle bunların tedavisine başlanmalıdır.
Diğer yöntemler ve ilaç tedavisi işe yaramadığında son çare olarak cerrahi yöntemler uygulanabilir. Uygun cerrahi tedavi yöntemi ile ayak kavisi düzeltilerek ayakta hasara uğramış olan dokular onarılabilir. Aşil tendonu ile ilişkili olarak ortaya çıkan düz tabanlık sorununda ise aşil tendonunun boyu ayarlanarak belirtiler hafifletilebilir ya da tamamen ortadan kaldırılabilir.