Kaslarda tam kuvvet kaybı felç ya da pleji semptomu olarak adlandırılır. Kas kuvveti 0 ile 5 arasında derecelendirilir. 0/5 plejiyi yani felci ifade ederken, 5/5 ise tam kas kuvvetini ifade eder. Ağırdan hafife sırasıyla kas gücü kaybına ise parezi adı verilir. Parezi -1/5 ile -5/5 aralığında derecelendirilir.
Kaslarda kuvvet kaybı neden olur?
Sinir sistemi merkezi ve periferik sinir sistemlerinden oluşur. Motor hücrelerin ve/veya motor liflerinin hasarı kuvvet kaybına sebep olur. Hasarın büyüklüğüne bağlı olarak farklı derecelerde kuvvet kaybı oluşur.
Hangi durumlar felce sebep olur?
- İnme
- Travma
- Poliomyelit
- Serebral felç
- Periferik nöropati
- Parkinson hastalığı
- Botulizm
- Spina bifida
- Çoklu skleroz (MS -Multiple Skleroz)
- Guillain Barre Sendromu
Tanı ve teşhis
Hastalıkların teşhisinde detaylı hikâyenin ve belirti/bulguların değerlendirilmesi oldukça önemlidir. Bununla birlikte tanı ve teşhis için muayene, tetkikler ve görüntüleme yöntemleri ile detaylı incelemeler yapılmalıdır.
Felç ya da diğer bir deyişle kaslarda kuvvet kaybı tek başına bir hastalık değil çeşitli hastalıkların sebep olduğu bir bulgudur. Beyin damar hastalıkları, tümörler, enfeksiyonlar, MS (Multiple Skleroz) gibi hastalıklar motor hücrelerde hasara yol açar ve felce sebep olur. Eğer bu hastalıklar motor hücreleri ve/veya aksonlarında hasar oluşturmaz ise kuvvet kaybı belirtisi de ortaya çıkmaz. Bu nedenle merkezi sinir sistemi hastalıklarının teşhisinde motor hücrelerin veya aksonlarının tutulup tutulmadığını belirlemek için MRG (Manyetik Rezonans Görüntüleme) yöntemi oldukça önemlidir.
Radikülopati, pleksopati, polinöropati, tuzak nöropati, sinir kas kavşağı hastalıkları ve ön boynuz motor nöron hastalıkları periferik sinir sitemini oluşturan ikinci motor nöron veya liflerinde hasar oluşturur ve kuvvet kaybı belirtisi gösterirler. Bu hastalıkların da teşhisinde EMG (ElektroMiyoGrafi) inceleme yöntemi çok önemlidir.
Burada bilinmesi gereken ve önemli olan husus, felç bulgusunun bir hastalık olmadığı, ancak sinir sistemini tutan hastalıkların bir belirti ve bulgusu olduğudur. Merkezi ve periferik sinir sistemini tutan, felç belirtisi gösteren hastalıkların ayırıcı tanısında ek belirti ve bulgular önemlidir.
Felç hastalarında Covid 19 aşısı
Covid 19 aşısı felç belirtisiyle giden kronik hastalıklarda önceliği olan durumları oluşturmaktadır. Ancak enfeksiyon ve/veya bağışıklık sistemi (otoimmün) nedenlerin olduğu felç belirtili hastalıklarda Covid 19 aşısı öncesinde ilgili uzmana danışılmalıdır.