Burun deliklerinin en arka bölümünde bulunan Geniz eti (adenoid), bademciklere benzer şekilde görev yapmasına karşın, bademcikleri görebildiğimiz gibi boğaza bakarak görülmesi mümkün değildir. Endoskopik burun içi muayene ile görülebilen bu lenfoid doku bağışıklık sistemi organlarımızın bir parçasıdır. Vücudun mikroplarla ve bakterilerle savaşması için gereken antikorları üretme görevi olan geniz eti tomografi, yan grafi ve MR gibi görüntüleme uygulamaları ile de dolaylı olarak değerlendirilebilen bir dokudur. Geniz eti büyüdüğünde ya da iltihaplandığında ciddi sorunlara yol açabilmektedir. Bu tür problemlerle çoğunlukla çocukluk döneminde karşılaşılmaktadır. Sık sık boğaz, burun ve kulak enfeksiyonu geçiren kişilerde (özellikle çocuklar) ve ağzı açık uyuma ve horlama problemi olanlarda ameliyat gerekebilmektedir.
Geniz Eti Neden Büyür?
Genellikle ilk 6 yaşa kadar geniz eti büyümesi görülmektedir. Geniz etinin büyüme sebepleri ile ilgili aşağıdaki etkenler göz önünde bulundurulmalıdır:
Sigara dumanına maruz kalmak,
Kalabalık bir ortamda yaşamak,
Genetik faktörler,
Kirli hava ve allerjen içeren ortamda bulunmak başlıca etkenler arasında sayılabilir.
Geniz Eti Büyümesi Belirtileri
Geniz eti büyümesi hangi belirtilere sebep olur sorusuna cevap olarak aşağıdaki durumları sayabiliriz.
Burun tıkanıklığı, tıkanıklığa bağlı olarak ağzı açık uyuma, ağızdan nefes alma,
Genizden konuşma,
Uyurken horlama,
Kalitesiz uyku, uyku Apnesi (özelikle bademcik iriliği varsa daha sık görülür.)
Sırtüstü uyumakta güçlük çekme,
İdrar kaçırma,
Ağız kokusu
Diş eti hastalıkları,
Tekrarlayan orta kulak enfeksiyonları
Geniz Eti Ne Gibi Problemlere Yol Açar?
Geniz eti, iltihaplanma ya da büyümeye bağlı olarak önemli sağlık sorunlarına yol açabilmektedir. Geniz eti enfeksiyonu sık sık tekrarlandığında çocukların günlük yaşamını önemli ölçüde etkileyerek, sık sık ilaç kullanmasına sebep olmaktadır. Daha da önemlisi bu enfeksiyonların (iltihaplanmanın) sık meydana gelmesi kalp kapakçıklarına, eklem ve böbreklere zarar verme riskini de beraberinde getirmektedir.
Geniz eti büyümesi de önemli sorunlara neden olmaktadır. Geniz eti büyüklüğü burun tıkanıklığına yol açar. Burun tıkanıklığı ise beraberinde uyku apnesi, burundan nefes alamama, horlama, kalitesiz uyku gibi sorunlara sebep olur. Burun solunan havadaki zararlı maddeleri içeri almayarak bizi korumaktadır. Ancak geniz eti büyümesi olan hastalarda sürekli ağızdan nefes alma durumu oluşur bu da zararlı maddelerin de ağız yoluyla içeri alınmasına ve beraberinde önemli solunum yolu problemlerine yol açmaktadır.
Bunların yanı sıra geniz eti orta kulak problemleri, işitme sorunları, çene ve yüz kemiklerinde gelişim bozukluğu, sinüzit, boğaz iltihaplanması, baş ağrısı gibi problemlere de neden olmaktadır.
Geniz Eti Nasıl Tedavi Edilir?
Geniz eti iltihaplanması için öncelikle antibiyotiklerle tedavi denenebilmektedir. Ancak bunun için öncelikle iltihabın ve mikrobun tipi değerlendirilmelidir. Buna göre belirlenmiş olan antibiyotik tedavisi ile geçmiyor ve hastalık tekrarlanıyorsa geniz eti koruyucu bir doku olmaktan çıkıp zarar veren bir yapı haline gelmiştir. Eğer herhangi bir iltihap durumu yoksa bir süre beklenip, büyüme durumu kontrol edilmektedir. Bunun nedeni bazen çocuklarda bir miktar geniz eti büyümesi normal bir durum olabilmektedir. Ancak bu durum tekrarlanıyorsa ve nefes alma güçlüğü, uyku apnesi, konuşma bozukluğu ve iltihaplanma gibi önemli sorunlar varsa ameliyat gerekli olmaktadır.
Geniz Eti Ameliyatı
Kolay uygulanabilen bir ameliyat olması ile birlikte ameliyat sonrası ağrısı da görece azdır. Büyümüş olan geniz etinin çıkartılması işlemi yapılan operasyon sonrasında, istisnai durumlar haricinde hasta aynı gün içinde evine dönebilmektedir. Bazı hastalarda ameliyat sonrasında burnun arkasına tampon konulması ve bir gece hastanede bekletilmesi gerekli olabilmektedir.
Geniz eti ameliyatı sonrası nelere dikkat edilmelidir?
Asitli ve baharatlı gıdalar haricinde ameliyat sonrası gün her şey yenilebilmektedir. Ancak tüketilen gıdaların fazla sıcak ya da soğuk olmamasına dikkat edilmelidir.
Ameliyat sonrası 4-5 gün kalabalık ortamlardan uzak durulması gerekmektedir.
Yaklaşık bir hafta boyunca aşırı sıcak banyo yapılmaması önerilmektedir.
Beklendiğinde uyku apne sendromu, kronik kulak iltihaplanmaları ve kulak zarı delinmeleri gibi sağlık problemlerine yol açan bu durumdan kurtulmak için mutlaka bir Kulak-Burun-Boğaz uzmanına başvurunuz.
Geniz Eti Hastalıkları ile Karşılaşıldığında Ne Yapmalı?
Çocuğunuz sık sık hastalanıyor, tekrarlayan geniz eti iltihaplanmaları yaşıyorsa geniz etinin ameliyatla alınması gerekmektedir. Geniz eti 5-6 yaşlarından sonra küçülen ve koruyucu işlevini yitiren bir doku olması sebebiyle çocuğunuz geniz eti alındıktan sonra vücuduna zararlı etkenler için farklı yollar geliştirebilir. Bu yüzden geniz eti alındığında çocuğunuzun savunmasız kalacağını düşünmeyiniz.
Beklendiğinde uyku apne sendromu, kronik kulak iltihaplanmaları ve kulak zarı delinmeleri gibi sağlık problemlerine yol açan bu durumdan kurtulmak için mutlaka bir Kulak Burun Boğaz uzmanına başvurunuz.