Gözlerin birinde ya da ikisinde aniden meydana gelen ışık parlamaları ve uçuşmalar bir hastalığın habercisi olabilmektedir. Gözde ışık çakması ya da uçuşmalar; küçük nokta, çizgi, halka gibi şekiller ya da parlamalar şeklinde meydana gelebilmektedir.
Gözde Işık Çakmaları ve Uçuşmaların Nedenleri
Gözde parlama ve uçuşmaların birçok sebebi olabilmektedir. Bazen sadece gözün ovuşturulması sonucu da oluşabilmektedir. Yaşlanma ile birlikte gözde meydana gelen yapısal değişimler de ışık çakmaları ve sinek uçuşmalarına sebep olabilmektedir. Ancak ışık çakmaları ya da uçuşmaların sıklıkla tekrarlaması, göze perde inmesi, siyah gri lekelerin görülmesi gibi durumlarda mutlaka altta yatan sebepler araştırılmalıdır. Çünkü ışık çakmaları ve uçuşmalar yapısal değişimlere bağlı gelişebildiği gibi kalıcı görme kayıplarına neden olabilecek hastalıklar nedeniyle de ortaya çıkabilmektedir. Gözde ışık çakmasının olası sebepleri aşağıdaki gibidir:
- Vitre yapısındaki değişimler
- Arka vitre ayrılması
- Retina yırtılması ve retina dekolmanı
- Migren
Arka Vitre Ayrılması
Yaşlanmayla birlikte vitre yapısında değişimler meydana gelebilir. Bu değişimler göz önünde uçuşmalara sebep olabilir.
Vitreus sıvısı gözün içini kaplayan homojen jel kıvamında bir sıvıdır ve retina ile temas halindedir. Çeşitli sebeplerle gözün arka duvarından bu sıvının ayrılması da sinek uçuşmaları ya da ışık çakmalarına sebep olabilmektedir. Bu durum arka vitre ayrılması olarak da ifade edilmektedir.
Retina Yırtılması
Arka vitre ayrılması sonucu retinada yırtıklar da meydana gelebilmektedir. Retina yırtığından göz içi sıvısının retina ile altındaki duvar arasında geçmesiyle de retina dekolmanı adı verilen durum ortaya çıkmaktadır.
Retina dekolmanı kısmi ya da tam görme kaybına sebep olabilecek ciddi bir durumdur. Bu nedenle retinada oluşan yırtıklar dekolmana dönüşmeden tedavi edilmelidir. Uçuşma ve ani parlama gibi şikayetler dikkate alınmalı ve tedavi için acil olarak göz doktoruna başvurulmalıdır. Retina dekolmanı olmayan yırtık durumları lazer ile tedavi edilebilmektedir. Bu tedavideki amaç retina yırtığının dekolmana dönüşmesinin önüne geçmektir.
Retina Dekolmanı Belirtileri
- Aniden beliren çok sayıda uçuşan cisim görülmesi
- Gri-siyah perde görülmesi
- Göz kırpma ile geçmeyen görme bulanıklığı
- Giderek artan ışık parlamaları
- Kar yağıyormuş gibi görülen parlamalar
Migren
Gözde ışık parlamalarının bir diğer sebebi ise migrendir. Migrenler yalnızca baş ağrısı şeklinde ortaya çıktığında aurasız olarak adlandırılır. Bununla birlikte bazı kişilerde auralı yani ışık parlamalı olarak migren ortaya çıkabilmektedir. Genellikle migren ağrısı başlamadan önce ışık parlamaları görülür. Bu parlamalar yaklaşık 10-20 dakika görüldükten sonra baş ağrısının ortaya çıkması ile birlikte kaybolur.
Bazı kişilerde ise baş ağrısı görülmeksizin yalnızca bu parlamalar görülebilmektedir. Bu durum baş ağrısız migren ya da göz migreni olarak adlandırılmaktadır.
Gözde Işık Çakması Kimlerde Görülür? Risk Faktörleri Nelerdir?
- Miyop (uzağı görme problemleri) hastalığı
- Katarakt ameliyatı geçirmiş olmak
- Göz içi iltihabı (üveit)
- YAG lazer yaptırmış olmak
- İleri yaşta olmak
- Kaza ve darbeler
- Ailede hastalık öyküsü olması
- Gebelikte yüksek tansiyon görülmesi
- Bazı kronik hastalıklar
Gözde Işık Çakması Nasıl Tedavi Edilir?
Tedavi için öncelikle gözde ışık çakmasına neden olan faktörler araştırılmalıdır. Sebebine bağlı olarak tedavi planı değişmektedir.
Vitre yapısındaki değişimler ve arka vitre ayrılması gibi durumlarda retina zarar görmemişse herhangi bir tedavi uygulanmayabilir.
Retinada yırtık oluştuğu durumlarda ise müdahale gerekmektedir. Retina yırtığı lazer tedavisi ya da retina cerrahisi ile tedavi edilebilmektedir. Vitrektomi adı verilen ameliyat ile göz içindeki vitre sıvısı alınmakta, retinanın göz duvarına yapışması sağlanmaktadır. Retina yırtığı tedavisinde uygulanacak yöntemler oluşan problemin büyüklüğü, hastalık öyküsü vb. faktörlere bağlı olarak değişmektedir.
Retina yırtığı erken teşhis edildiğinde tedavisi kolay olmaktadır. Ancak geç kalınan vakalarda retina dekolmanı gelişebilmektedir. Retina dekolmanı ise görme kaybına neden olan bir durumdur. Retina dekolmanının tedavisinde amaç görme alanının geri getirilebilmesidir. Ameliyatın hızlı bir şekilde gerçekleşmesi görme alanının geri getirilebilmesi için oldukça önemlidir. Aksi taktirde görme kaybı kalıcı hale gelebilir.
Eğer ışık çakmaları yukarıdaki sebeplerden farklı olarak migren kaynaklı ise tedavi de migrene yönelik planlanır. Migren ataklarının azaltılmasına yönelik tedavi sonrası ışık çakmaları da azalabilmekte veya tamamen yok olabilmektedir.