HPV bir virüs türüdür. HPV aşısının birincil amacı ise virüsü kontrol altına almaktır. HPV aşısı ile ilgili bilinmesi gerekenlerden önce HPV nasıl bir virüstür ve nasıl bulaşır sorularına cevap verdik.
HPV nedir?
HPV (Human papilloma virüs), yani insan papilloma virüsü, hem kadın hem de erkeklerde görülebilen ve cinsel yolla bulaşan bir virüs türüdür. 200’den fazla türü bulunmaktadır. HPV, cinsel yolla bulaşır. Genital bölgede siğile neden olabilir. Genital bölgede oluşan ve cinsel yolla bulaşan, siğili andıran sert yapıda bir şişlikten oluşmaktadır. Virüs vücuda bir kere girdikten sonra dönemsel olarak kendini tekrarlamaktadır. Rahim ağzı kanseri, penis kanseri, vajina kanseri, dil ve bademcik kanserine dek birçok kansere yol açabilmektedir. HPV, cinsel yolla bulaşan hastalıklar gurubunda yer alsa da nadiren cinsel ilişki dışında da vücutta yer edebilmektedir.
HPV (virüs) belirtileri nelerdir?
HPV belirtileri türüne göre değişiklik göstermektedir. 200’den fazla türü bulunan virüsün bazı durumlarda kendini siğil şeklinde döküntüler olarak belli etmektedir. Bazı türlerinde ise kendini belli etmeden uzun yıllar vücutta barınmaktadır. Genel olarak virüs kendini belli etmemekte ve bir klinik rahatsızlığa yol açmamaktadır. Bu nedenle teşhis için geç kalınma riski yüksektir. HPV enfeksiyonunun en sık rastlanan belirtileri makat ve dış genital bölgede siğil veya karnabahar şeklinde şişlikler, idrarda yanma ve kanama, solunum yolunda oluşan şişlikler veya rahim ağzında kanser öncüsü değişikliklerdir. Geç kalınmış HPV enfeksiyonlarında ahim ağzı, anüs, vajina, vulva, penis ve orofarenks (ağız ve boğaz) kanserleri görülmektedir.
Virüsten nasıl korunabiliriz?
HPV enfeksiyonu genellikle cinsel yolla bulaşmaktadır. Nadir görülen durumlarda cinsel ilişkiye girmeden de vücutta yer ettiği görülmektedir. Virüs taşıyıcısı ile birebir temas halinde de virüs bulaşma riski bulunmaktadır. Virüsten korunmanın en genel yolu çok eşlilikten kaçınmaktır. Çok eşlilik HPV enfeksiyonunun bulaşmasında en önemli risk faktörüdür.
HPV enfeksiyonu, cinsel ilişki esnasında korunmak ile kısmi olarak kişiyi koruyabilmektedir. HPV korunmasında bir diğer yöntem de aşıdır. 200’den fazla türe sahip olan virüsün aşılarından biri sadece kanser yapan tiplere, diğeri ise hem kanser yapan tiplere hem de en çok siğil yaptığı bilinen tiplere karşı kullanılmaktadır. HPV aşışı profilaktik (korunma amaçlı) kullanılmaktadır. Virüsün tedavisini gerçekleştiremez. Aşı, yalnızca virüsü koruma altına altına almaktadır. Aşı iki tiptir. Biri iki virüs türüne karşı diğeri ise dört virüs türüne yöneliktir.
HPV aşısı
HPV aşısının onaylanan 3 tipi bulunmaktadır. Aşılar 0, 1 veya 2 ve 6. ayda kas içerisine enjektör vasıtasıyla yapılmaktadır. Her 2 ve 6. ayda aşı tekrarlanmalıdır. İçerdiği HPV tiplerine bağlı olarak siğil oluşumunu ve kanser gelişimini önlemektedir. Aşının birincil amacı virüsü koruma altına almaktır. Profilaktik (koru amaçlı) olan aşı, 9-26 arasındaki çocuklar ve erişkinler için onay almıştır. Ancak daha önce HPV ile enfekte olmamış 24-45 yaş arasındaki kadınlarda da aşı uygulanabilmektedir.
Aşı tek başına yeterli olmamakla beraber hücre testi kontrollerine katılmak da gerekmektedir. Hem aşı yaptırmış hem de hücre testi kontrollerine katılmak bu hastalığa karşı iyi bir korunma yöntemi olmaktadır.
HPV aşısının yan etkileri var mıdır?
Her ilaçta olduğu gibi HPV aşısının da yaygın ve nadir görülen yan etkileri bulunmaktadır. En sık görülen yan etkiler aşı yapılan yerde kızarma, şişkinlik, hassasiyet ve baş ağrısıdır. Kişiden kişiye ve virüs türüne göre değişkenlik gösterebilmektedir. Bazı durumlarda ise morarmalar, kaşıntı, kolda ağrı, ateş, mide bulantısı görülmektedir. Nadir de olsa bağışıklık sisteminin yapısına göre solunum güçlükleri çekildiği de bilinmektedir.
HPV tedavi süreci nasıldır?
Genital siğil (HPV), hastalığın evresine göre değişiklik göstermektedir. Lazer, elektro cerrahi, radyofrekans ve kriyoterapi gibi tedavi yöntemleri bulunmaktadır. Tedavi süreci boyunca hasta sık sık kontrol edilmektedir. Ağrı derecesi minimaldir ve cilde zarar vermeden işlem uygulanmaktadır.