Kalp krizi, kalbin oksijen ve besin desteğinden sorumlu olan koroner damarlarındaki tıkanıklık ya da daralmalar nedeniyle meydana gelen, kalp kasında kan akışının kesilmesi durumudur. Dolayısıyla kalp krizinde erken müdahale hayati riski azaltmak açısından büyük önem taşımaktadır.
Diyabet, aşırı kilo, hareketsizlik ve sağlıksız beslenme gibi faktörler kalp krizini tetikleyebilmektedir. Kalbe kan akışından sorumlu olan damarların duvarlarında biriken kolesterol gibi maddeler plak olarak adlandırılan yapılar oluşturmaktadır. Oluşan plaklar zaman içinde çoğalarak damarların daralmasına ve üzerlerinde çatlaklar oluşmasına sebep olur. Bu daralmalar ve çatlaklar yüzünden oluşan pıhtılar ya da kopan plaklar kalp krizine yol açmaktadır. Kalp krizi geçirilen her saniye kalp kası dokusu zarar görmektedir.
Kalp krizi belirtileri
Görülen en yaygın belirti, halk arasında kalp ağrısı olarak da adlandırılan göğüs ağrısıdır. Diğer belirtiler ise şu şekildedir;
- Bulantı ve kusma
- Aniden gelen yorgunluk hissi
- Bayılma
- Bilinç kaybı
- Gövdenin üst kısmında ağrı
- Nefes darlığı
- Soğuk ter basması
Bazı kişiler belirgin bir şikâyet hissetmeden de kalp krizi geçirebilmektedirler. Ancak kalp krizi belirtilerini bilmek, zaman kaybetmeden tıbbi bakım yapılması ve kalp kasının zarar görmeden kurtarılabilmesi için çok önemlidir.
Kalp krizi nedenleri
Kalp krizinin en büyük nedeni kolesterol plaklarının arter duvarlarında birikmesidir. Diğer nedenleri ise şu şekilde sıralayabiliriz;
- Aşırı stres
- Sağlıksız beslenme
- Genetik yatkınlık
- Yüksek tansiyon
- Sigara kullanımı
- Obezite
- Kalp hastalıkları
- Şeker hastası olmak
Kalp krizi tedavisi
Kalp krizi tedavisi hastanın durumuna göre değişkenlik göstermektedir. Bazı durumlarda kalp damarlarını kontrol etmek amacıyla anjiyo yapılabilmektedir. Yapılan anjiyografi sonucuna göre tedavi çeşidine karar verilmektedir.
Kalp krizinde başlıca tedavi amacı, vakit kaybedilmeden tıkalı damarın açılmasıdır. Kalp krizi tedavinde uygulanan prosedürler şu şekildedir;
Stent: Genellikle balon anjiyoplastiyle beraber uygulanmakta ve damarda açıklık sağlayarak yeniden tıkanmaması için kullanılmaktadır.
Balon Anjiyoplasti: Anjiyoplasti ile balon kullanılarak ya da plak birikimi kaldırılarak tıkalı arterin açılması yöntemidir.
Kalp Kapağı Ameliyatı: Kalp damarlarına cerrahi müdahale gereken hastalara ek olarak kapak hastalığı da varsa kapak değişimi aynı anda yapılabilmektedir.
Bypass Ameliyatı: Vücudumuzun kol, bacak gibi diğer bölgelerinden alınan damarların, tıkalı kalp atardamarlarına kan akımını sağlamak için kullanılmasıdır.
Kalp Pili: Derinin altına implante edilen bir cihazdır ve kalbin normal ritmi sürdürmesine yardımcı olmaktadır.
Kalp Nakli: Çoğunlukla kalp krizinin kalıcı doku ölümüne neden olduğu ağır vakalarda kullanılan ileri bir tedavi yöntemidir.
Cerrahi yöntemin yanı sıra kalp krizi tedavisi ilaçlarla da yapılabilmektedir. İlaçla kalp krizi tedavisi şunları içermektedir;
- Antikoagülan ilaçlar
- Beta blokerler
- Kan basıncı ilaçları
- Antiplatelet ilaçlar
- Trombolitikler
- Statinler
- Göğüs ağrısı kesiciler
Kalp krizini önlemek için neler yapılabilir?
- Sigaradan uzak durulmalıdır.
- Sağlıklı beslenilmeli ve kilo kontrolü sağlanmalıdır.
- Bol bol sebze, meyve ve kepekli yiyecekler tüketilmelidir.
- Kan basıncı ve kolesterol takibi için düzenli aralıklarla doktora gidilmelidir.
- Yüksek tansiyona sebep olan tuz kontrollü tüketilmelidir.
- Deniz ürünleri, baklagiller, kabuklu yemişler gibi protein kaynaklı besinler tüketilmelidir.
- Diyabet ve düzenli kan şekeri takibi yaptırılmalıdır.
- Alkol tüketimi sınırlandırılmalıdır.
- Kırmızı et, haftada en fazla 1-3 kez tüketilmelidir.
- Kalp hastalığına uygun egzersizler yapılmalıdır.