Kanserde Erken Teşhisin Önemi

Tüm dünyada görülme sıklığı artan ve en tehlikeli hastalıkların başında gelen kanser, tıptaki yeniliklere rağmen hala ölümle sonuçlanabiliyor. Kanserle mücadelede umut veren gelişmeler, erken teşhise dair bilincin ve erken teşhis ile ilgili testlerin gelişiyor olmasına ilişkindir. Kanserde erken teşhisin önemi konusunda bilinçlenmenin giderek daha da artması kansere karşı verilen savaşın olumlu sonuçlar vermesine olanak sağlıyor.

Kanserde tedaviye cevap alınması tümörün büyüklüğü ve yayılımı ile ilişkilidir. Tümör vücuda yayılmadan önce tedaviye başlandığında büyük ölçüde başarıya ulaşılıyor. Erken dönemde teşhis edilen hastalığın iyileşme oranı %80 – 90 arasında iken, ilerlemiş olan kanser hastalığının iyileşme oranı yüzde 40 – 50 civarındadır. Bu nedenle kalp ve damar hastalıklarından sonra ölüm sebepleri sıralamasında ikinci sırada olan kanser hastalığının tedavisi için en önemli etken erken teşhistir.

Tıptaki ilerlemeler sayesinde kanser tarama programları ve teşhis yöntemleri yaygınlaşmıştır. Özellikle genetik yatkınlığı olanlar, ailevi risk altında olan kişiler, zararlı alışkanlıkları olanlar risk altında olup, düzenli olarak kanser taramalarını yaptırması gerekmektedir.

Kanser Taramalarının Önemi

Kanserden korunmak için sağlıklı yaşam alışkanlıklarının önemi şüphesiz çok büyüktür. Taze sebze meyve tüketimi gibi sağlıklı beslenme alışkanlıklarına sahip olmak, sigara ve alkolün yanı sıra trans yağ ve katkı maddesi içeren gıdalardan uzak durmak, spor – egzersiz yapmak gibi davranış alışkanlıkları kanserden korunmak adına büyük oranda fayda sağlamaktadır. Ancak kanserin risk faktörleri arasında yaşam alışkanlıklarının yanı sıra ailevi ve genetik faktörler, çevresel koşullar da yer almaktadır. Bu nedenle sağlıklı yaşam alışkanlıkları sürdürmek kanserden korunmak için yeterli olmamaktadır. Bu noktada kanser taramalarının önemi devreye girmekte, özellikle risk altında bulunan kişilerin düzenli olarak belirli kontrolleri yaptırması gerekmektedir.

Ülkemizde en yaygın olan kanser türü kalın barsak kanseridir. Hem kadın hem de erkekler için ilerlediğinde ölümle sonuçlanan bu kanser hastalığının tedavisinde geç kalınmaması için kanser taramalarının ihmal edilmemesi gerekiyor.

Ölümle sonuçlanan kanser türlerinin başında akciğer ve meme kanseri gelmekte, prostat, mide, rahim ağzı kanserleri görülme oranı yüksek olan kanserler arasında bulunmaktadır. Kanser türleri yaşa, genetik özelliklere, beslenme alışkanlıklarına ve yaşam alışkanlıklarına bağlı olmakla beraber cinsiyetle ilişkili de olabilmektedir.

Erkeklerde Kanser Taramaları

Erkeklerde en sık başta prostat kanseri olmak üzere kolon, rektum ve akciğer kanseri görülmektedir. Erken teşhis ancak düzenli sağlık taramaları ile mümkün olmaktadır. Bu nedenle özellikle 40 yaşını aşmış her erkeğin düzenli olarak kanser taraması yaptırmaları önerilmektedir.

Erkeklerin özellikle prostat kanserine karşı önlem alması adına, 40 yaşından sonra makat muayenesi yaptırması bunun yanı sıra PSA adı verilen tarama testlerini yaptırması gerekmektedir.

Kadınlarda Kanser Taramaları

Kadınlarda sıklıkla görülen kanser türleri; meme kanseri ve rahim ağzı kanseridir. Bunların yanı sıra tiroit kanseri de kadınlarda sıklıkla görülen bir kanser türüdür. Kadınlarda, kanserle ilgili genetik, ailevi, çevresel gibi başka hiçbir risk faktörü bulunmasa dahi sadece kadın olması nedeniyle başlı başına risk taşımakta, bu nedenle düzenli olarak kanser kontrollerini yaptırması gerekmektedir. Kadınların özellikle meme kanseri konusunda bilinçlenmeleri, 20 yaşından itibaren elle muayene, 40 yaşından itibaren ise düzenli olarak mamografi çektirmeleri gerekiyor.

Bunun yanı sıra rahim ağzı kanserinden korunmak için cinsel hayatı başlamamış olan kadınların HPV aşısı yaptırması, cinsel hayatı başlamış olan kadınların ise PAP smear tarama testi yaptırması önemli rol oynuyor.

Kanserde Erken Teşhis için Neler Yapılmalı?

Kanserin teşhisinde ilk basamak muayenedir. Uzman hekimler tarafından yapılacak muayene sonrasında A’dan Z’ye tüm testlerin yapılması erken teşhis için çok önemlidir. Bunun için kişiye özel Check Up programları da önerilmektedir. Check Up programları ile kişiye özel tüm tarama testleri yapılarak, diğer hastalıkların yanı sıra kanser hastalığı da araştırılır, risk faktörleri değerlendirilerek olası hastalıklar için önlemler alınır. Check Up taramaları sadece kanser değil olası tüm hastalıkların önüne geçme fırsatı elde edilir.

Kanser Belirtileri Nelerdir?

Kanser sinsi ilerleyen bir hastalık olması nedeniyle bazı durumlarda hiç belirti vermeyebilir. Check up ve kanser tarama testlerinin erken teşhis için bu kadar önemli olmasının sebebi kanserin çoğu zaman hastalık ilerlediğinde belirti vermeye başlamasıdır.

Kanserin gelişmeye başlamasından sonra oluşabilecek belirtiler arasında; vücudun herhangi bir yerinde ele gelen kitle, sertlik, idrar ve dışkılamada farklılıklar, iştah ve kilo kaybı, halsizlik, uyuma isteği, baş dönmeleri, çift görme, sebepsiz kaşıntı, nevüslerde (ben) oluşan değişimler, vajinal kanamalar, kanlı balgam, nefes darlığı gibi birçok belirti sayılabilir. Ancak kanser çok fazla çeşidi olan bir hastalık olması sebebiyle genel kapsayıcı olarak tüm belirtilerini saymak mümkün değildir. Ayrıca unutulmaması gereken bir başka nokta ise tüm bu belirtilerin kanser dışında farklı bir hastalığın habercisi de olabilir. Bu nedenle vücutta ve fizyolojik alışkanlıklarda meydana gelen tüm değişim ve farklılıklar için kişilerin mutlaka uzman hekime başvurması ve muayene olması gerekmektedir. Hatta herhangi bir belirti olmasa dahi hem kadınların hem erkeklerin belli yaşlardan sonra düzenli olarak bazı testleri yaptırması erken teşhis için gerekli olmaktadır.

Kanser hastalıklarının tedavisinde en önemli etken erken tanıdır. Hastalığa zamanında müdahale şansı veren erken tanının önemi ile ilgili toplumsal farkındalık oluşmalı, toplumdaki bireylerin bu konuda bilinçlenmesi için çaba sarfedilmelidir. Unutmayın erken teşhis hayat kurtarır.

Your email address will not be published. Required fields are marked *