Rahim ağzı kanseri, kadınlarda serviks adı verilen rahim ağzında görülen jinekolojik kanser türüdür. Kanser gelişimine %98 oranında HPV (Human Papilloma Virüsü) adı verilen ve bulaşıcı olan virüs sebep olmaktadır.
HPV nedir?
HPV, açılımı Human Papilloma Virüsü olan ve genital siğillere sebep olan bir virüstür. Cinsel yolla bulaşmaktadır. Rahim ağzı kanserinin başlıca sebebidir. Sinsi bir şekilde belirti göstermeden ilerleyerek yayılabilmektedir. Bazı kişilerde bağışıklık sistemi virüsü baskılayarak kontrol altına alabilmektedir. Kontrol altına alınamayan durumlarda ise yayılarak rahim ağzı kanseri sebep olabilmektedir. HPV’den korunmak için önlemler almak rahim ağzı kanserine yakalanma riskini de düşürmektedir.
Rahim Ağzı Kanseri Belirtileri
Genellikle erken dönemde hiçbir belirti vermeyebilmektedir. Hatta jinekolojik muayenede de saptanmayabilmektedir. Bu nedenle tarama testlerinin düzenli olarak yapılması oldukça önemlidir. İleri evrede kanlı ve kötü kokulu akıntı, vajende kitle hissi, ağrılı cinsel ilişki ve vajinal kanamalar sık görülen belirtilerdir.
İleri evrede belirtiler aşağıdaki gibi sıralanabilir:
- Vajinal kanamalar
- Vajinal akıntılar
- Vajinada idrar ve dışkı kaçağı
- Bacak ağrısı
- Pelvik ağrı
- Ayaklarda ödem
- Kilo kaybı
- Kemik ağrıları
- Bel ve sırt ağrıları
- Kabızlık
- Adet düzensizliği
- İdrar yaparken ağrı
Bununla birlikte genital siğiller rahim ağzı kanseri belirtisi olarak görülmemektedir. Çünkü HPV’nin sebep olduğu genital siğiller kansere dönüşmeyebilmektedir. Ancak genital siğil varlığında detaylı muayene ve tarama testlerinin yapılması; hastalığın erken evrede saptanabilmesi ve tedavide başarılı olunabilmesi için oldukça önemlidir.
Rahim Ağzı Kanseri Riski Faktörleri Nelerdir?
Birçok kanser türünde olduğu gibi rahim ağzı kanserinin de kesin olarak nedeni bilinmemektedir. Hastaların %98’inde HPV virüsüne rastlanmıştır. Ancak HPV virüsü taşıyor olmak illa ki kanserin gelişeceği anlamına gelmemektedir. Ancak bazı faktörler hastalığın gelişimi için risk oluşturmaktadır. Bu risk faktörlerini aşağıdaki gibi sıralamak mümkündür:
- 20 yaşından önce cinsel ilişkiye başlamak
- Ailede rahim ağzı kanseri öyküsü
- Çok eşlilik
- Bağışıklık sisteminin güçlü olmaması
- Sigara kullanmak
- Genital organlarda sık sık enfeksiyon görülmesi
Rahim Ağzı Kanserinde Tanı
Erken evrede jinekolojik muayenede tespit edilemeyen rahim ağzı kanseri için yapılan PAP smear testi en önemli tarama testidir. HPV-DNA adı verilen tetkik de smear testi ile birlikte ya da tek başına yapılabilen bir testtir.
Tarama testlerinde anormallik saptandığında kolposkopi adı verilen cihazla rahim ağzı görüntülenmekte ve gerekli görüldüğü taktirde kesin tanı biyopsi ile konulmaktadır. Erken evrede teşhis edilen rahim ağzı kanserinin başarı oranı da yükselmektedir.
Kanserli hücre tespit edildiğinde ise evreleme için yeni tetkikler yapılması gerekebilmektedir. Bu tetkikler, X-ray, bilgisayarlı tomografi, MR ve PET olarak sıralanabilir.
Rahim Ağzı Kanserinin Tedavisi
Kanserin evresine göre tedavi planlaması da değişmektedir. Bununla birlikte kanserin yeri, hastanın yaşı, hastanın genel sağlık durumu ve çocuk sahibi olmak isteyip istememesi gibi faktörler de tedavi planlanırken değerlendirilen faktörlerdir.
Tedavi yöntemleri arasında cerrahi işlemlerin yanı sıra; radyoterapi, immünoterapi ve kemoterapi de bulunmaktadır. Tüm bu tedaviler tek başına ya da birlikte kombine edilerek kullanılabilmektedir.
Rahim Ağzı Kanseri Tedavi Sonrası Tekrarlar mı?
Kanserin evresi ve tedavi yöntemine göre kanser yeniden ortaya çıkabilmekte ya da tamamen kaybolabilmektedir. Bu nedenle tedavi sonrasında rutin kontrollerin ve tarama testlerinin aksatılmaması oldukça önemlidir.
Rahim Ağzı Kanseri Bulaşıcı mı?
Rahim ağzı kanseri bulaşıcı değildir. Ancak rahim ağzı kanserine sebep olan HPV enfeksiyonu cinsel yolla bulaşan bir virüstür. Genital siğili olan kişiler ile cinsel birliktelik sonrası bulaşma ihtimali %60 gibi yüksek bir orandır. Ancak HPV virüsünün bulaşması o kişide de kanser gelişeceği anlamına gelmemektedir. Böyle bir durum fark edildiğinde detaylı muayene için sağlık kuruluşuna başvurmak ve hekimin önerdiği tetkikleri yaptırmak gerekmektedir.
Rahim Ağzı Kanserinden Korunmak için Neler Yapılabilir?
Rahim ağzı kanseri önlenebilir kanser türlerinden birisidir. HPV virüsünden kaçınmak en etkili korunma yöntemi olarak karşımıza çıkar. Rahim ağzı kanserinden korunmak için alınabilecek önlemler aşağıdaki gibi sıralanabilir;
- HPV aşısı olmak
- Düzenli olarak PAP Smear ve HPV gibi rutin testleri yaptırmak
- Sigara kullanımından kaçınmak
- Genital siğil varlığında sağlık kuruluşuna başvurmak ve gerekli testleri yaptırmak
- Cinsel birlikteliklerde kondom kullanmak (kondom virüs riskini düşürmekte ancak tam anlamıyla koruma sağlamayabilmektedir.)
- Tek eşlilik
- Sağlıklı beslenmeye özen göstermek ve bağışıklığı güçlü tutmak