Yunanca “rheuma” kökünden gelen romatizma “hareket”i ifade eder. Romatizma genel bir terimdir, kemik, kas ve eklemlerdeki ağrı ve acıyı ifade etmek için kullanılır. Romatizma tek bir hastalığın adı değildir, 100’den fazla hastalığı içeren bir terimdir.
Artritin anlamı ise vücutta eklemlerde görülen yangıdır. Çocuklar dahil her yaşta herkesi etkileyebilmektedir. Erkeklere göre kadınlarda daha sık görülmektedir.
Romatizma nedenleri kesin olarak bilinmemekle birlikte genellikle kalıtımsal faktörlerin etkisi gözlemlenmiştir.
Romatizma Tipleri
Romatizma temelde iki şekilde görülür. Bunlar iltihabı olanlar ve iltihabı olmayanlardır.
1. İltihaplı Romatizmalar:
– Stafilokok, streptokok ve tüberküloz basili gibi çeşitli mikropların neden olduğu mikrobik romatizmalar iltihaplı romatizmalardır.
– Romatoid Artrit (RA), Ankilozan Spondilit (AS) ve yaygın bağ doku iltihabı yapan (kollajen) hastalıklar (örnek: Sistemik Lupus Eritematozus SLE) bağışıklık sisteminin bozuk olması nedeniyle gelişen mikropsuz iltihaplı romatizmalardır.
– Gut gibi ürik asit ve diğer kristallerin eklemlerde ve çeşitli dokularda yaptığı tahriş sonucu ortaya çıkan iltihaplı romatizmalardır.
2. İltihaplı Olmayan Romatizmalar
Artroz (kireçlenme) gibi iltihapsız romatizmalardır. İltihabın olmaması ile birlikte aşınma durumu vardır. Eklemin içindeki kıkırdağın incelmesi ve kaybolması, eklemlerin kenarlarında kemik çıkıntıları oluşması gibi durumlar görülür. Travmalar (kaza ve darbeler), metabolik ve psikolojik bozukluklar iltihabı olmayan romatizmaların tipik nedenleri arasında sayılabilir.
Sık Görülen Romatizma Hastalıkları Nelerdir?
– Artroz
– Yumuşak doku romatizmaları
– Spondiloartropatiler ve Ankilozan Spondilit
– Gut hastalığı
– Ailevi Akdeniz Ateşi
– Akut eklem romatizması
– Reaktif Artritler
– Kristal Artritler
– İnfeksiyöz Artritler
– SLE, Skleroderma, Mixt bağ dokusu hastalığı
– Juvenil Artrit
– Bursinitis, Tendinitis
Artrit ve Romatizmanın Genel Belirtileri
Artrit ve romatizma bulguları çeşidine ve hastanın durumuna göre değişiklik gösterir. Genel olarak ise aşağıdaki belirtilere rastlanmaktadır:
Eklemlerde;
-şişme,
-katılaşma,
-kızarıklık ve sıcaklık artışı,
-tekrarlayan ağrılar,
-hareket kısıtlılığı ve eklemleri kullanmada zorluk gibi belirtiler romatizmaya işaret ediyor olabilir.
Ayrıca eklemlerde olduğu gibi diz, kalça ve parmaklarda da tutulumlar görülebilmektedir. Skleroderma veya SLE olan hastalarda deride tutulum (kızarıklık, döküntü) görülebilir.
Tedavi Hakkında
Romatizmada tedavi genellikle hastalığı geçirici olmaktan ziyade, yaşamın daha kaliteli sürdürülebilmesine, ağrı ve şikayetlerin hafifletilmesine yönelik olmaktadır. Bununla beraber tedavi yöntemleri yine romatizmanın çeşidine ve hastalığın ilerleme durumuna göre farklılıklar gösterebilir.
Ağrı ve yangıyı hafifletmek için kullanılan ilaç türleri; analjezikler (ağrı kesiciler), steroid olmayan anti inflamatuar ilaçlar ve steroidler (kortizon) şeklindedir. Tüm bu ilaçların kullanımında hekim kontrolü çok önemlidir. Bazı ilaçların ciddi yan etkileri bulunmaktadır. Bu nedenle düzenli olarak doktor kontrolüne gitmek gerekmektedir.
Fizik tedavi ve Rehabilitasyon hekimleri bazı hastalar için egzersizler önerebilir, özellikle yüzme en uygun görülen aktivite olarak karşımıza çıkar. Fizyoterapi seanslarına katılmak gerekli görülebilir. Bunun yanı sıra yine bazı romatizma hastaları için kaplıcalar faydalı olabilir. Ancak bazı vakalarda kaplıcaların iyi gelmeme durumuna karşın, mutlaka FTR hekimine danışmalısınız.