Rota virüsü bağırsak enfeksiyonuna yol açan ve çoğunlukla 2 yaş altı çocuklarda yaygın görülen, bulaşıcılığı yüksek bir virüstür. İshal, şiddetli ateş ve kusma gibi belirtilerle kendini gösterir. İshal nedeniyle sıvı kaybına (dehidrasyona) yol açabilmektedir. Dehidrasyon hayati tehlike oluşturan ciddi bir durumdur. Bu nedenle acil müdahale gerekebilmektedir.
Rota Virüsü Belirtileri Nelerdir?
Bebek ve çocuklarda görülen ishal vakalarında sıklıkla sebebin rota virüsü olduğu görülmektedir. Rota virüsün en yaygın belirtisi ishaldir. Ancak ilk olarak ateş ve kusma ile kendini gösterir. Daha sonra ishal ve karın ağrısı da bu belirtilere eşlik eder.
Yaygın belirtiler aşağıdaki gibidir:
- Yüksek ateş
- Kusma
- İshal ve ishale bağlı oluşan karın ağrısı
- Dışkıda kan
- Huzursuzluk
Bu belirtilere ek olarak sıvı kaybına bağlı gelişen;
- Ağız kuruluğu,
- Gözlerde çökme,
- Az idrara çıkma,
- Göz yaşı olmadan ağlama,
- Hızlı nefes alıp verme,
- Soluk cilt
gibi dehidrasyon semptomları da görülebilmektedir.
Hastalığın şiddetini belirleyen dehidrasyon seviyesidir. Dehidrasyon semptomları görüldüğünde acilen sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır. Ayrıca aşırı kusma, dışkıda kan, 40 derece ve üzeri ateş gibi durumlar da acil müdahaleyi gerektirmektedir.
Rota Virüsü Nasıl Bulaşır? Risk Faktörleri Nelerdir?
Rota virüsünün kış ve bahar aylarında bulaşıcılığı daha yüksektir. Ellerin ağıza götürülmesi en yaygın görülen bulaş durumudur. Hasta çocuğun dışkısı ve kusmuğu ile doğrudan ya da dolaylı olarak temas etmek bulaşmaya sebep olur. Yüzeylerde virüs haftalarca kalabilmekte ve bulaşıcılık devam edebilmektedir. Bu nedenle hasta olan çocuğun temas ettiği tüm eşyalar ve yüzeyler dezenfekte edilmelidir. Eller sık sık yıkanmalıdır.
0 – 3 yaş çocuklar yüksek risk grubundadır. Kreşlerde görülme riski fazladır. Aynı zamanda kreş çalışanları ve hasta çocuklarla ilgilenen yetişkinler de risk altındadır. Bu nedenle hasta çocukla temastan sonra elleri yıkamak, dokunduğu eşyaları ve yüzeyleri dezenfekte etmek ve bu süreçte elleri mümkün olduğunca ağız bölgesinden tutmak çok önemlidir.
Rota Virüs Nasıl Önlenir?
Rota virüsü önlemek için alınabilecek tedbirlerden en önemlisi hijyen kurallarına uymaktır. Elleri sık sık yıkamak, kirli ellerle ağıza ve yüze dokunmamak, çocuklara el yıkama alışkanlığı kazandırmak gibi hijyen kurallarına uymak virüse yakalanma riskini oldukça azaltmaktadır.
Rota Virüs Aşısı
Bununla birlikte rotavirüs aşısı da rota virüs enfeksiyonuna yakalanma riskini azaltabilmektedir. Rota virüs aşısı %100 koruyucu değildir. Aşı olmuş çocuklarda da hastalık görülebilmektedir. Ancak hastaneye yatış ihtimalini büyük ölçüde azaltmaktadır. 6 aydan küçük bebeklere uygulanması gereken bir aşıdır.
Rota Virüs Enfeksiyonunda Teşhis ve Tedavi
Rota virüsü enfeksiyonu dışkı örneğinin alındığı tetkik ile teşhis edilebilmektedir.
Rota virüsünün spesifik bir tedavisi bulunmamaktadır. Antibiyotikler bu virüs için etkili değildir. İshal kesen ilaçlar da etki etmemektedir.
Tedavide amaç, ateşi düşürmek, kusmayı durdurmak, sıvı kaybını önlemek ve kaybedilen sıvıyı yerine koyabilmektir. Kayıp sıvılar için doktor tavsiyesi ile oral rehidrasyon sıvısı kullanılabilmektedir. Dehidrasyon seviyesi fazla olan bebek ve çocukların ağızdan alınan sıvının yeterli gelmediği durumda hastanede damar yolu ile sıvı alması gerekebilmektedir.
Hasta çocuğun yaşı, öyküsü, dehidrasyon seviyesi gibi faktörler göz önünde bulundurularak şikayetlerinin şiddetini azaltmaya yönelik bir tedavi planı oluşturulur.