Safra kesesi karaciğerde sentez edilip, karaciğer içi safra kanalları ile onikiparmak bağırsağına aktarılan safranın toplandığı torba şeklinde bir organdır. Safra kesesi safrayı depolar, yoğunlaştırır ve gerekli aralıklarla onikiparmak bağırsağına safra salgılar.
Safra Kesesi Taşı Neden Oluşur?
Safra içerisinde kolesterol, lesitin, kalsiyum gibi maddeler bulunur. Safrada mevcut denge bozulduğunda safra kesesi taşları oluşmaktadır. Bu dengenin bozulması safranın çok fazla kolesterol içermesi, çok fazla bilirubin içermesi ya da safra kesesinin düzgün biçimde boşalmaması ve zamanla safranın yoğunlaşması gibi etkenlerle olmaktadır. Safra kesesi taşları bu etk safra sıvısı içerisinde katılaşan birikintilerdir.
Safra Kesesi Taşı Belirtileri
Safra kesesi taşlarının belirtileri hemen görülmeyebilir. Hastanın rahatsızlık duyması ve şikayetlerinin oluşması taşların kanal ağzında tıkanmaya sebep olması, iç duvarda hasar oluşturacak büyüklüğe erişmesi ile başlamaktadır. Safra kesesi taşları çoğunlukla farklı tetkikler yapılırken ya da bazı cerrahi operasyonlar sırasında tesadüfen fark ediliyor. Sessiz seyretmesi nedeniyle belirli büyüklüğe ulaşmadan hastanın fark etmesi ve hastalığın teşhis edilmesi uzun sürüyor.
Genel olarak safra kesesi taşı belirtileri karın ağrısı, bulantı, kusma, ateş, hazımsızlık, ağız kokusu ve ağızda acı tat gibi şikayetlerdir. Bu şikayetler ile karşı karşıya kalındığında mutlaka sağlık kuruluşlarına başvurulmalıdır. Çünkü safra kesesi taşları zamanla iltihaplanma, safra kanalının tıkanması, pankreas kanalının tıkanması ve safra kesesi kanseri gibi ciddi hastalıklara sebep olabilmektedir.
Safra Kesesi Taşı Risk Faktörleri
Kadınlar ve anneler başlı başına risk faktörü taşıyan kişilerdir. Safra kesesinde taş oluşumu erkeklere oranla kadınlarda daha fazla görülmektedir. Ayrıca doğum nedeniyle değişen hormonların kolesterol seviyesini yükseltmesi de safra kesesi taşının oluşumuna sebep olabilmektedir.
40 yaş ve üzerindeki kişiler de risk grubundadır. Bunun yanı sıra siroz hastalığı, midenin bir kısmının alınmış olması, fazla kilolu ya da obezite sorunu ile karşı karşıya olmak, hamile olmak, aşırı yağlı besinler tüketmek, kolesterol oranı yüksek olan gıdalarla beslenmek, diyabet hastalığı, östrojen içeren ilaçlar tüketmek, kolesterol ilacı kullanmak, yeterince lifli gıda tüketmemek de diğer risk faktörleridir. Genetik yatkınlık da safra kesesi taşı oluşumuna zemin hazırlayabilmektedir.
Safra Kesesi Taşı Tedavisi
Safra kesesi taşı eğer şikayetlere yol açmadan, yapılan bir Check Up sırasında ya da farklı tetkikler sırasında tesadüfen teşhis edilmişse ve taşlar henüz küçükse ameliyat gerekli olmayabilir. Böyle durumlarda ilaçla tedavi ve uygun beslenme yeterli olmaktadır. Ancak belirgin şikayetlere yol açan safra kesesi taşları mevcutsa ve büyükse ameliyat ile alınması gerekir. Özellikle iltihaplanmaya yol açtıysa ve safra kesesi görevini yapamıyorsa ameliyat kaçınılmaz bir tedavi yöntemi olacaktır.