Hareketsiz yaşamın beraberinde getirdiği olumsuzluklardan biri olan sırt ağrısı, toplumda beş kişiden birinde görülmektedir. Sırt ağrısı, baş altından bele kadar, sırtta yer alan omurganın iki tarafında bulunan kasların gerilimine bağlı oluşan ağrı türüdür. Genellikle kas problemlerine bağlı oluşan sırt ağrısı önemli bir hastalığın belirtisi de olabilmektedir. Sırt ağrısı, genellikle çoğu kişi tarafından ihmal edilen sağlık sorunları arasındadır.
Sırt ağrısı nedenleri
Sırt ağrısı çoğunlukla gerilen kasların bazı sinirlere baskı yapması sonucunda meydana gelir. Buna bağlı olarak yanlış oturma, rahatsız zeminde uyku, uzun süre ayakta durmak veya oturmak gibi fiziksel aktiviteler sırt ağrısına neden olabilmektedir. Bunun yanı sıra sırt ağrısı şu nedenlerden kaynaklanabilir;
Yaralanmalar: Spor yaralanmaları, trafik kazası sonucu yaralanmalar gibi faktörler sırt ağrısına neden olabilmektedir. Kaslarda oluşan ezilme ve gerilme şeklindeki yaralanmalara bağlı sırt ağrıları oluşabilir.
Sedanter yaşam: Sırt ağrılarının büyük bir çoğunluğu, düzenli spor ve egzersiz yapmamak, uzun süre hareketsiz kalmak gibi sedanter yaşam tarzından dolayı oluşmaktadır. Kambur duruş, kötü pozisyon, masa ve bilgisayar başında uzun süre oturma gibi faktörler, sırt kaslarının güçsüzlüğüne bağlı olarak ağrıları de beraberinde getirir.
Fibromiyalji: Fibromiyalji yaşam koşullarına bağlı gelişen sırt, kürek kemiği, omuz gibi bölgelerde yayılabilen ve vücut ağrısına sebep olan bir hastalıktır. Stres, kaygı gibi etkenler fibromiyaljinin artmasına neden olabilmektedir.
Kemik erimesi: Kemiklerde bulunan mineral yoğunluğun azalması, kemikleri daha kolay kırılır hale getirmektedir. Bu kırıklar en sık omurlarda meydana gelir. Omur bölgesinde meydana gelen çökme kırıkları sırt ağrısına neden olur.
Sırt fıtığı: Fıtık oluşan bölgeye bağlı olarak sinir köklerine baskı yaparak göğüs duvarında ağrı ve karıncalanmalara neden olur. Fıtıklar sırt bölgesinde de olabileceği gibi daha sık bel ve boyun bölgelerinde meydana gelir. Eğer fıtık omurgaya baskı yapıyorsa yürüme zorluğu ve yürüme mesafesinde kısalma görülebilir.
Romatizmal hastalıklar: Kemik ve eklem çevresinde bulunan bağ dokularını etkileyen ve kas, kemik, eklem ağrılarıyla kendini gösteren hastalıklar grubudur. Romatizmal hastalıklardan bazıları omurgayı etkileyerek sırt ağrılarına yol açabilmektedir. Romatizmal hastalıklar her yaşta görülebilir.
Sırt ağrısı bunların dışında; Skolyoz, kifoz gibi doğumsal omurga deformiteleri, tümörler, yaşın ilerlemesi sonucu vücutta meydana gelen bazı dejenerasyonlar ve çeşitli metabolik veya mikrobik durumlar nedeniyle de oluşabilmektedir.
Geçmeyen sırt ağrıları
Uzun süre geçmeyen sırt ağrıları bazı önemli hastalıkları işaret ediyor olabilir. Genellikle kas incinmesi gibi basit nedenlerle oluşabilen sırt ağrıları, bazen Fibromiyalji, romatizma, omurga tümörleri, tüberküloz, yemek borusu, mide, safra kesesi ve pankreas bezi hastalıkları veya tümörleri gibi pek çok ciddi hastalığa bağlı olabilir.
Bu nedenle özellikle sabit bir bölgede devamlılık gösteren sırt ağrıları ciddiye alınarak mutlaka sağlık kurumlarına başvurulmalıdır.
Kırmızı bayrak bulguları
Kırmızı bayrak olarak adlandırılan bulgular, sırt ağrısı altındaki nedenin basit bir hastalığa bağlı olmadığının işareti olabilmektedir. Bu nedenle kırmızı bayrak bulgularında sırt ağrısının altında yatan nedeni öğrenmek için doktora başvurmak büyük önem taşımaktadır.
Kırmızı bayrak olarak adlandırılan bazı bulgular şu şekildedir;
- Devamlı ve ilerleyen şiddetli ağrılar
- 20 yaşından önce, 50 yaşından sonra başlayan ağrılar
- İstirahat ve egzersizlere rağmen azalmayan ağrılar
- Bacaklarda güç kaybı
- Gece uykudan uyandıran ağrılar
- Deformite ve şekil bozukluğunun eşlik etmesi
- Sabah uyandıktan hemen sonra hareket etmede sıkıntı yaşama
- Ateş, kızarıklık, döküntü, kilo kaybı gibi bulguların görülmesi
- Kemik erimesi olan bireylerde ağır kaldırma gibi basit travmalar sonrası başlayan ağrılar
- Sırt ağrısının başlangıcından hemen önce geçirilen bakteriyel bir hastalık hikayesi
Sırt ağrısı ne zaman ciddiye alınmalıdır?
Sırt ağrısı, kırmızı bayraklar olarak adlandırılan bulguları taşıyorsa, 2-3 günden fazla ve şiddeti artarak devam ediyorsa mutlaka doktora başvurulmalıdır. Sırt ağrısının altında yatan sebebi araştırmak büyük önem taşımaktadır.
Sırt ağrısından korunmak için neler yapılabilir?
Stresten uzak durmak ve aşırı kilo alımının önüne geçmek sırt ağrılarından korunmak için önemlidir. Spor ve egzersiz yapmamak, sırt ve karın kaslarının zayıflamasına yol açar. Bu durum sırt ve bel ağrılarını meydana getirir. Haftada 3-4 gün düzenli spor ve egzersiz yapmak belli aralıklarda tek ve aşırı egzersiz yapmaktan daha sağlıklıdır. Düzenli yapılan spor ve egzersizler sırt ve karın kaslarının güçlenmesine, kondisyonun artmasına ve daha iyi bir duruşa sahip olmaya yardımcı olacaktır.
Masa başında çalışan bireyler risk altındadır. Bu nedenle masa başında çalışanlar ofis ergonomisi olarak adlandırılan bazı önlemler almalıdır. Örneğin sırtı yüksek ve bel boşluğunu dolduran sandalyeler kullanmak, 2 saatte bir beş-on dakika masa başından kalkıp yürüyerek aktif dinlenme yapmak sırt ağrılarının oluşumunu engelleyecektir.
Sırt ağrıları için öneriler
Sırt ağrılarından korunmak için;
- Düzenli spor yapmak
- Sigara tüketiminden kaçınmak
- Sırt ve karın kaslarını güçlü tutmak
- Çömelirken veya ağır kaldırırken dikkatli hareket etmek
- Uygun vücut ağırlığını korumaya özen göstermek
- Bilgisayar kullanırken duruşu kontrol etmek ve düzenlemek
- Stresten kaçınmak
- Kalsiyum ve vitamin alımına özen göstermek
Gibi önlemler yararlı olacaktır.
Hamilelikte sırt ağrısı
Hamilelik sürecinde vücutta bazı fizyolojik değişimler meydana gelir. Bu değişimler omurga ve kalçalarda meydana gelen mekanik ve yapısal değişiklikleri içerir. Buna bağlı olarak duruş ve yürüyüşte de değişimler meydana gelir. Hamilelikte alınan kilolara bağlı ileriye doğru öne eğilmeler de bel ve sırt ağrılarına neden olur.
Hamilelikte sırt ağrısı nasıl geçer?
- Uzun süre ayakta durmayın.
- Ortopedik destekli, az topuklu ayakkabılar kullanın.
- Çok sert veya çok yumuşak yataklar tercih etmeyin.
- Otururken bel destekleyici yastıklar kullanın.
- Aşağı doğru hareket ederken diz eklemlerini kullanarak çömelin.
- Doktor kontrolünde hafif ağrı kesiciler kullanabilirsiniz.
- Yürüyüş, yoga, yüzme gibi aktiviteleri düzenli olarak yapın. Bu egzersizler sırt bölgesini güçlendirerek ağrıların azalmasını sağlar.