Sistit, idrar yolu enfeksiyonunun etkisiyle ortaya çıkan bir mesane iltihabıdır. Kadınlarda daha sık görülen sistit, ağrılı ve acılı geçebilmektedir. İdrar yolu enfeksiyonlarının çoğu, bağırsakta bulunan ve idrar yoluna ulaşan bakterilerden oluşmaktadır. Hafif vakalar genellikle kendiliğinden birkaç gün içinde iyileşebilmektedir. Fakat sürekli sistit geçiren kişilerin düzenli tedavi görmeleri gerekmektedir. Sistit zamanında tedavi edilmediğinde böbreklere ulaşarak ciddi sağlık sorunlarına yol açabilen bir hastalıktır. Mesane ve böbreklerde kalıcı hasara yol açmaması adına, hastalığın erken tanı ve tedavisi büyük önem taşımaktadır.
Sistit belirtileri nelerdir?
Sistit belirtileri farklı rahatsızlıklardan dolayı değişiklik gösterebilmektedir. Genellikle görülen sistit belirtileri şu şekildedir;
- İdrarda yanma
- Sık idrara çıkma
- İdrarda kan görülmesi
- Kronik pelvik ağrı
- İdrar renginde koyuluk ve kan görülmesi
- Cinsel ilişki sırasında ağrı
- Kasık ağrısı
- Yorgunluk
- Ateş
- Terleme
- Karın ağrısı ve mide bulantısı
Sistit nedenleri nelerdir?
Sistit nedenleri farlı etkenlerden kaynaklanabilmektedir ancak genellikle bakteriyel nedenlidir. Sindirim sistemi ve bağırsakta bulunan bakterilerin mesaneye inmesi sistite neden olmaktadır. Sistitin en sık rastlanılan nedeni Escherichia Coli bakterisidir. Bakteriyel sistit haricinde hastalık, mesanenin zarar görmesi ya da tahriş olması gibi nedenlerden de kaynaklanabilmektedir. Araştırmalara göre aşağıdaki faktörlerin sistite neden olabileceği düşünülmektedir.
- Alerjik reaksiyon
- Kalıtımsal nedenler
- Sık sık tekrarlanan idrar yolu enfeksiyonları
- İdrar sondası mesane tüpü gibi uzun süreli kateter kullanımı
- Menopoz sürecinde östrojen eksikliği
- Parfümlü sabun vb. tahriş edici kimyasal maddeler kullanmak
- Mesaneyi kontrol eden sinirlerin zarar görmesi
- Genital bölgenin arkadan öne doğru silinmesi
- Diyabet hastalarının idrarındaki yüksek şeker seviyesi
- Mesane taşı, prostat, hamilelik gibi nedenlerden dolayı mesanenin tam olarak boşaltılamaması
Sistit teşhisi nasıl yapılır?
Sistit, şikayetlerin tarifine ve testlere dayanarak bir ürolog tarafından kolaylıkla teşhis edilebilmektedir. Sistit teşhisi için çoğunlukla idrar tetkikleri ve radyolojik görüntüleme teknikleri kullanılmaktadır. Bu tetkikler enfeksiyona zemin hazırlayan faktörleri araştırmak için yapılmaktadır. Kronik sistit vakalarında sistoskopi ile mesane içine bakılması gerekebilir. Özellikle tekrarlayan sistit vakalarında kullanılacak ilacın belirlenebilmesi için idrar kültürü ile mikrop cinsinin belirlenmesi gerekmektedir.
Sistit tedavisi nasıldır?
Mesanenin enfeksiyon kapması sonucu ortaya çıkan sistit, kendiliğinden geçebilir fakat çoğunlukla tedavi gerektirir. Sistit antibiyotik ile tedavi edilmektedir. Tedavide antibiyotik, antiseptik, ağrı kesici, mesane rahatlatıcı ilaçlar kullanılmaktadır. Tedavi sürecine başlamadan önce idrar kültürü örneği alınmalı ve sonuç çıkıncaya kadar idrar yolu enfeksiyonunda etkili antibiyotikler kullanılmalıdır. Antibiyogram sonuçlarına göre gerekirse ilaçlar değiştirilebilmektedir.
Sistitten korunma yolları nelerdir?
- Cinsel ilişki esnasında yeterli kayganlık sağlanmalıdır. Böylece uretranın zedelenmesi önlenecektir.
- Cinsel ilişki sonrasındaki on dakika içerisinde idrar atılmalıdır
- İdrar tutulmamalı, mümkün olabildiğince sık idrar yapılmalıdır. Böylece mesanedeki bakteriler dışarı atılacaktır.
- Bol su tüketilmeli. Su tüketimi idrar çıkışını ve bakterilerin dışarıya atılımını kolaylaştıracaktır.
- Genital bölge uzun süre nemli kalmamalı. Nem bakterilerin üremesini kolaylaştırmaktadır.
- Genital bölge tuvalet sonrasında önden arkaya doğru silinmeli böylece vajinal ve rektal bölgedeki bakteriler idrar yoluna girmeyecektir.
- İç çamaşırı mutlaka her gün değiştirilmeli ve pamuklu iç çamaşırlar tercih edilmelidir.