Günlük hayatta kullandığımız birçok ürün ve ambalajlı gıdalarda bulunan bazı kimyasallar hormon dengemizi bozmaktadır. Endokrin bozan bu kimyasallar temizlik malzemelerinde, kişisel bakım ürünlerinde hatta tükettiğimiz gıdaların ambalajlarında bulunmaktadır. En hassas olmamız gereken konu ise çocuklarımıza verdiğimiz gıdalar ve oyuncaklardır. Sağlığımızı tehdit eden bu kimyasallarla iç içe yaşadığımız için farkındalığımızı artırmalı ve çeşitli önlemler almalıyız.
Endokrin bozucu kimyasalları içeren malzemelere örnek olarak yediğimiz içtiğimiz gıdaların bozulmasını önleyen katkı maddeleri ve gıda boyaları, plastik eşyalar, kıyafetlerde kullanılan kimyasallar, kokulu mumlar, oje ve şampuan gibi kozmetik ve kişisel bakım ürünlerini verebiliriz. Bu kimyasallar hormon dengesini bozmakta ve diyabet, kalp rahatsızlıkları gibi hastalıklara da zemin hazırlamaktadır.
Dikkat Etmemiz Gereken Maddeler
Plastik kapların ve boyaların içinde bulunan Bisfenol-A (BPA) maddesi, birçok hastalığı tetikleyebilmektedir.
PVC gibi sert plastik malzemelerin yapımında esnekleştirici olarak kullanılan fitalatlar, bitkisel ilaçlarda, kozmetik ürünlerde ve hatta çocuklarımızın haşır neşir olduğu oyuncaklarda bulunabilmektedir.
Nonilfenol adı verdiğimiz kimyasallar temizlik malzemelerinde, böcek ilaçlarında, boyalarda bulunmaktadır.
Poliklorlu bifeniller boya malzemelerinde bulunan ve testisler üzerinde olumsuz etki yapan kimyasallardır.
Odun, kömür gibi maddelerin yanması ile ortaya çıkan Polisiklik aromatik hidrokarbonlar(PAH) testesteron üretimini bozabilmektedir.
Hormonal bozukluklara yol açan kimyasallardan birisi de vinklozinlerdir. Kadınlarda tüylenme artışı ve yumurtaların olgunlaşmasına zarar şeklinde etkileri vardır. Erkeklerde ise sperm azalmasına yol açabilmektedir.
Hormon Dengemizi Korumak İçin Neler Yapmalıyız?
Gıda tüketiminde plastik yerine cam kapları tercih etmeliyiz. Özellikle sıcak içecekler tüketirken karton bardak ya da plastik bardak kullanmak oldukça sakıncalıdır. Sıcak ile plastiğin temas etmesi zararlı kimyasalları harekete geçirmekte bu nedenle plastik ürünler bulaşık makinesinde yıkanmamalıdır.
Plastik kullanımını azaltmaya yönelik olarak poşet yerine bez veya karton çantalar kullanmak da etkili olacaktır.
Çocuklarımızın oyuncaklarını seçerken plastik olmamasına dikkat edilmelidir. Alternatif olarak ahşap oyuncaklar gibi doğal malzemelerden yapılmış oyuncaklar tercih edilebilir.
Ürün satın alınırken içerikleri kontrol edilmeli, uygun fiyatlı olsa da zararlı kimyasallar içeren ürünlerden uzak durulmalıdır.
Yeni boya yapılmış kapalı mekanlarda uzun süre kalınmamalıdır.
Basit düzeyde bir temizlikte deterjan yerine, karbonat, limon, sirke gibi doğal ürünler kullanılabilir.